Gaj'a Leg'ant'o Per Esperant'o
verk'is kaj kompil'is P. E. SCHWERIN
(kovr'il'o desegn'it'a de la aŭtor'o)
Sprit'aĵ'o'j
Vort'lud'o'j
Pres'erar'o'j
Anekdot'o'j
Matematik'aĵ'o'j
Du'a Libr'o
BOOKLEAF PUBLISHING
Beverley kaj Bakers Hill W.A.
Aŭstrali'o
1997© Post'e'ul'o'j de Paul Schwerin, 1997
ISBN: 1 876042 10 9
Mi dediĉ'as la libr'et'o'n al la memor'o de mi'a unu'a verd'stel'a instru'ist'o Juli'us Gluck kies entuziasm'o por Esperant'o kaj la Zamenhofa geni'o bril'e inspir'is mi'a'n edz'in'o'n kaj mi'n jam en ni'a unu'a lecion'o.
El la mal'net'o prepar'is: Ralph Harry Redakt'is: Ralph Harry, Donald Broadribb Ĉi tiu libr'o, verk'it'a antaŭ preskaŭ 30 jar'o'j, trov'iĝ'is inter la paper'o'j de Paul Schwerin kaj est'as el'don'it'a honor'e al li'a kar'a memor'o. Kelk'a'j esprim'o'j, ekzempl'e la geografi'a'j nom'o'j, est'as modern'ig'it'a'j, kaj kelk'a'j skrib'erar'o'j korekt'it'a'j.
Ralph HarryĈi tiu e'libr'o est'as prepar'it'a de Donald Broadribb, la el'don'int'o de la pres'it'a el'don'o en 1997.
La manuskript'o post'las'it'a de Paul Schwerin est'is korekt'it'a de Ralph Harry, kiu ankaŭ por'pag'is la el'don'o'n. La tekst'o'n plu korekt'is Donald Broadribb kaj krom'e redakt'it'a per for'ig'o de grand'a nombr'o da kontraŭ'vir'in'a'j kaj ali'a'j mal'bon'gust'a'j anekdot'o'j kaj ŝerc'o'j, kiu'j'n Schwerin est'is inkluziv'int'a en si'a origin'a manuskript'o.
Dat'o de ĉi tiu e'libr'o: 2005
Du'dek jar'o'j'n post aper'o de la unu'a Gaj'a Leg'ant'o per Esperant'o mi verk'is nun du'a'n libr'et'o'n kun la sam'a titol'o.
Ĝi est'as plan'it'a por leg'ant'o'j, kiu'j streb'as pli'perfekt'iĝ'i en la inter'naci'a lingv'o. Mi zorg'e elekt'is abund'a'n vort'trezor'o'n; tiu en'ten'as ne nur ĉiu'j'n vort'er'o'j'n en la Esperant'ologi'a list'o de la 743 plej oft'a'j vort'er'o'j en Esperant'o, sed krom'e 1290 ali'a'j'n radik'o'j'n, kiu'j kun'e inkluziv'as preskaŭ ĉiu'j'n 2000 unu'a'j'n vort'o'j'n en la oft'ec-list'o de Hel'e'n S. Eaton.
Tamen mi ne forges'is la ĉef'cel'o'n: kre'i gaj'a'n help'il'o'n por klub'kun'ven'o'j kaj kurs'o'j kaj don'i konven'a'n, amuz'a'n instig'il'o'n al leg'ant'o'j izol'a'j.
P.E. SCHWERIN
1. Mis'kompren'o.
Amik'o A donac'as al si'a bon'a amik'o B bel'kolor'a'n papag'o'n. Post kelk'a'j tag'o'j li renkont'as la ali'a'n en la strat'o kaj demand'as li'n, kiel plaĉ'as al li la bird'o.
“Ho,” plend'as B, “ĝi ne gust'is tre bon'e.”
“Gust'is?” mir'as A, “ĉu vi vol'as dir'i, ke vi manĝ'is la papag'o'n?”
“Jes, kompren'ebl'e.”
“Vi est'as stult'a! Tia'n bird'o'n oni ja ne manĝ'as, oni ten'as ĝi'n en kaĝ'o; tia bird'o est'as valor'a, ĝi pov'as parol'i!”
“Ĉu ver'e? Kaj kial ĝi ne dir'is tio'n?”
2. Tro laŭt'e.
Profesor'o: “Ho, vi ne pov'as dorm'i en mi'a preleg'o!”
3. Van'a pet'o.
Li (flustr'ant'e): Bon'vol'u don'i al mi vi'a'n telefon'numer'o'n.
Ŝi: Ĝi est'as en la telefon'libr'o.
Li: Tre bon'e. Kaj kio est'as vi'a nom'o?
Ŝi: Ankaŭ ĝi est'as en la telefon'libr'o.
4. Strang'a postul'o.
Nov'a famili'o ek'loĝ'is en la najbar'a dom'o, kaj Sinjor'in'o Mal'diskret'a tre interes'iĝ'is pri ĝi.
“Ili ŝajn'e viv'as en tre bon'a harmoni'o,” ŝi raport'as al si'a edz'o. “Li kis'as ŝi'n ĉiam, antaŭ ol li for'ir'as, kaj de la strat'o li man'sign'as al ŝi; kial vi ne far'as tio'n?”
“Di'o mi'a,” embaras'it'e defend'as si'n la edz'o, “mi ja ankoraŭ eĉ ne kon'as tiu'n vir'in'o'n.”
5. Infan'a parol'o.
Jun'a knab'o vizit'as tomb'ej'o'n unu'a'foj'e en si'a viv'o. Kompren'ebl'e ĉio tre interes'as li'n kaj zorg'e li tra'leg'as la mult'a'j'n laŭd'a'j'n en'skrib'o'j'n sur la tomb'o'ŝton'o'j. Fin'e li demand'as iom'et'e dub'em'e: “Pa'ĉj'o, kie ili en'tomb'ig'as la mal'bon'a'j'n hom'o'j'n?”
6. Fid'ind'a gard'ist'o.
Ŝi: Mi tuj ir'os en la urb'o'n; ĉu mi pov'os aĉet'i i'o'n por vi?
Li: Jes vi pov'as aĉet'i por mi vek'horloĝ'o'n.
Ŝi: Vek'horloĝ'o'n? Kio'n vi vol'as far'i per tia horloĝ'o, vi, kiu est'as nokt'gard'ist'o?
Li: Nu, vid'u, mi ven'is mal'fru'e hejm'e'n tri'foj'e en la pas'int'a semajn'o, ĉar mi preter'dorm'is la ĝust'a'n temp'o'n.”
7. Kompren'ebl'a dezir'o.
Mez'e en la nokt'o, ebri'a hotel'gast'o fal'et'e en'ir'as la vestibl'o'n de la hotel'o.
“Mi vol'as ali'a'n ĉambr'o'n,” li postul'as.
“Sed vi jam hav'as la plej bon'a'n ĉambr'o'n en ni'a hotel'o,” dir'as la serv'ist'o.
“Tamen, mi insist'as, vol'as ali'a'n ĉambr'o'n, vol'as ali'a'n ĉambr'o'n, rapid'e...”
Komplez'e la serv'ist'o ordon'as al la ĉambr'o-kelner'o, don'i ali'a'n ĉambr'o'n al la gast'o. Kiam tiu vol'as stumbl'e ir'i el la vestibl'o, la serv'ist'o demand'is li'n: “Ĉu vi afabl'e dir'os al mi, sinjor'o, kial vi vol'as for'ir'i el vi'a nun'a ĉambr'o?”
“Cert'e. La terur'a ĉambr'o est'as en flam'o'j!”
8. Mal'facil'a labor'o.
Est'as fru'maten'e en la zoologi'a ĝarden'o. Vizit'ant'o vid'as du labor'ist'o'j'n, kiu'j sid'as mal'gaj'e ĉe la rand'o de la voj'o kaj preskaŭ plor'as.
Kompat'em'e li demand'as pri la kaŭz'o de ili'a ĉagren'o.
“Ho, la grand'a elefant'o mort'is en ĉi tiu nokt'o,” ili ĝem'as.
“Kaj ĉu vi tiom am'is ĝi'n?”
“Am'is ĝi'n? tut'e ne, sed la direktor'o ordon'is, ke ni fos'u ĝi'a'n tomb'o'n.”
9. Ŝpar'em'a.
Knab'in'o A: Kie est'as vi'a skot'a amik'o, kun kiu vi kutim'e ir'is danc'i?
Knab'in'o B: Ho, li for'las'is mi'n pro ali'a knab'in'o, kies nask'iĝ'tag'o est'as je Krist'nask'o.
10. Prokrast'o.
Apotek'ist'o: Nu, sinjor'o, ĉu la medikament'o kontraŭ la reŭmat'ism'o help'is vi'n?
Klient'o: Bedaŭr'ind'e mi ankoraŭ ne pov'is prov'i ĝi'n; mi'a edz'in'o ne permes'is, ke mi pren'u ĝi'n antaŭ la piknik'o.
Apotek'ist'o: Kial do?
Klient'o: Ho, .ŝi vol'as, ke mi antaŭ'dir'u al ŝi ebl'a'n ŝanĝ'iĝ'o'n de la veter'o.
11. Infan'a fantazi'o.
Por infan'o'j la mond'o est'as plen'a de mirakl'o'j. Et'a knab'in'o intim'e al'ŝov'as si'n al la patr'in'o kun mister'a demand'o: “Pa'nj'o, ĉu mi iam hav'is frat'in'et'o'n, kiu fal'is en la lag'et'o'n?”
“Ne, kial vi demand'as?”
“Ho, mi en'rigard'is hodiaŭ maten'e en la lag'et'o'n, kaj en la akv'o est'is knab'in'et'o, kiu aspekt'is ekzakt'e kiel mi.”
12. Dub'o.
Sekretari'in'o: En la antaŭ'ĉambr'o est'as sinjor'o, kiu vol'as intervju'i vi'n; li est'as tre sci'vol'em'a. Li dezir'as, ke vi rakont'u al li la sekret'o'n de vi'a'j mir'ind'a'j sukces'o'j en la viv'o.
Direktor'o: Hmm. Kio li est'as? Ĉu ĵurnal'ist'o aŭ detektiv'o?
13. Infan'a erar'o.
Est'is dum la dimanĉ'a di'serv'o en la preĝ'ej'o. La predik'o est'is iom'et'e sek'a kaj mult'e tro long'a. Jun'a knab'o, kiu tre enu'is, fin'e ne plu pov'is reg'i si'n kaj ne mal'laŭt'e flustr'is al si'a patr'in'o: “Pa'nj'o, se ni pag'us nun, ĉu li las'us ni'n for'ir'i?”
14. Idiot'o.
A: Kiel fart'as la fil'o de vi'a frat'in'o, tiu fil'o en la frenez'ul'ej'o?
B: Ne mal'bon'e! Li hav'as sen'pag'a'n manĝ'o'n kaj bon'a'n ĉambr'o'n.
A: Ĉu vi opini'as, ke li ver'e est'as frenez'a?
B: Li dev'as est'i; li dezir'as el'iĝ'i kaj per'labor'i si'a'j'n viv'rimed'o'j'n.
15. Danĝer'a trink'aĵ'o.
Komerc'ist'o A: Mi invit'is vi'n por tas'o da kaf'o; kial vi ne vol'as trink'i ĝi'n?
Komerc'ist'o B: Ho ne, mi neniam trink'as kaf'o'n; mi'a patr'o mort'is pro kaf'o.
Komerc'ist'o A: Ĉu fakt'e? Mi neniam aŭd'is, ke iu mort'is pro tro mult'e da kaf'o.
Komerc'ist'o B: Tamen okaz'is; sak'o kun cent kilo'gram'o'j da kaf'o fal'is sur li'n.
16. Tribunal'o.
Juĝ'ist'o al akuz'it'o: La tribunal'o trov'is vi'n ne'kulp'a, vi est'as mal'kondamn'it'a. Ĉu vi vol'as i'o'n dir'i?
Akuz'it'o: Jes, vi'a moŝt'o. Mi bedaŭr'as, ke mi kaŭz'is al vi tiom da labor'o por neni'o .
17. Kakatu'o parol'as.
Sinjor'in'o Bird'ul'in'o ricev'is roz'kolor'a'n kakatu'o'n kiel nask'iĝ'tag'a'n donac'o'n. La amik'in'o'j, kiu'j vizit'as ŝi'n por la kutim'a fest'ad'o kaj babil'ad'o, bru'e ĉirkaŭ'star'as la ornam'it'a'n kaĝ'o'n, en kiu tut'e silent'e sid'as la bird'o.
Fin'e unu amik'in'o demand'as la fier'a'n posed'ant'in'o'n: “Kiu'n aĝ'o'n hav'as vi'a kakatu'o?”
“Mi ankoraŭ ne sci'as. Sed mi instru'os ĝi'n parol'i, post'e ĝi ebl'e dir'os al mi si'a'n aĝ'o'n.”
18. Kredit'o.
Gast'o: Tiu grand'a ŝrank'o aspekt'as tre mal'nov'a.
Mastr'in'o: Jes, ĝi est'as de antaŭ kvar'cent jar'o'j.
Gast'o: Ĉu ĝi est'as vi'a propr'aĵ'o?
Mastr'in'o: Mi kred'as ke jes, kvankam mi ankoraŭ ne pag'is ĝi'n.
Gast'o: Di'o mi'a, mi dezir'us, ke oni don'u al mi kredit'o'n por tiel long'a temp'o!
19. Grand'a firma'o.
Kelk'a'j jun'a'j ofic'ist'o'j kutim'is fanfaron'i, se ne pri si'a propr'a lert'ec'o, almenaŭ pri la grav'ec'o de la firma'o, por kiu ili labor'as. Iu'tag'e oni pov'is sub'aŭskult'i jen'a'n dialog'o'n: “Ĉu est'as grand'a firma'o, ĉe kiu vi nun labor'as?
“Jes, tre grand'a.”
“Kiom grand'a ĝi est'as?”
“Vid'u, daŭr'as du semajn'o'j'n, ĝis kiam ŝerc'o ven'as de la direktor'o al la ofic'ej'a lern'ant'o.”
20. Mal'muzik'o.
Amik'in'o A: Kiam mi hieraŭ vesper'e kant'is, unu el la najbar'o'j ĵet'is ŝton'o'n tra mi'a'n fenestr'a'n vitr'aĵ'o'n.
Amik'o B: Kiom stult'e, ili ja aŭd'os vi'n des pli laŭt'e.
21. Spert'ul'o.
Mastr'in'o: Vi bon'e re'nov'ig'is la farb'o'n sur mi'a dom'pord'o; sed ĉu vi ne vol'as al'fiks'i avert'a'n kart'o'n: “Ĵus farb'it'a!”?
Li: Tut'e ne, mi ne vol'as hav'i prem'sign'o'j'n de fingr'o'j ĉie sur la pord'o!
22. Sen'iluzi'iĝ'o.
Aŭtor'o (al jun'a fraŭl'in'o): Mi tre ĝoj'as, ke vi kaj vi'a'j ge'patr'o'j leg'is mi'a'n nov'a'n tri-akt'a'n teatr'aĵ'o'n; kaj kio'n vi opini'as pri ĝi?
Jun'ul'in'o: Ver'dir'e, ni ĉiu'j opini'as, ke unu akt'o est'as super'flu'a.
Aŭtor'o: Mi bedaŭr'as tio'n; kiu akt'o?
Jun'ul'in'o: Hmm, ĉiu el ni propon'is ali'a'n akt'o'n.
23. Du ran'o'j.
Dum mal'hel'a nokt'o, du ran'o'j promen'is en la kort'o de bien'o.
Ambaŭ est'is sam'e grand'a'j, sam'e fort'a'j kaj sam'e verd'a'j; sed ili'a'j karakter'o'j est'is divers'a'j: unu est'is optimist'o, la ali'a est'is pesimist'o.
Hazard'e iu pord'eg'o est'is mal'ferm'a, ili tra'ir'is ĝi'n kaj ven'is en la bov'in'ej'o'n. Pro akcident'o ambaŭ ran'o'j fal'is en sitel'o'n, kiu est'is plen'a de freŝ'a krem'o.
La pesimist'o iom'et'e naĝ'is, mal'vigl'e kaj mal'kuraĝ'e, sed baldaŭ mal'esper'is kaj dron'is.
La optimist'o naĝ'is per ĉiu'j si'a'j fort'o'j, naĝ'is, naĝ'ad'is kaj en la maten'o trov'iĝ'is sid'ant'a sur bul'o da buter'o.
24. Profesi'a'j mal'facil'aĵ'o'j.
Bon'kor'a vir'in'o al lam'a almoz'ul'o: Jen, mi'a amik'o, pren'u tiu'n mon'er'o'n. Est'i lam'a, dev'as est'i terur'e. Sed mi opini'as: est'i blind'a est'as mult'e pli mal'bon'e.
Almoz'ul'o: Vi prav'as, sinjor'in'o; kiam mi est'is blind'a, la hom'o'j ĉiam don'is al mi fals'a'j'n mon'er'o'j'n
25. Streĉ'a preleg'o.
Post long'a preleg'o, la universitat'a profesor'o dev'is ankoraŭ respond'i dek'o'j'n da demand'o'j pri la tem'o. Tut'e lac'ig'it'e li fin'e dir'is: “Ĉu est'as pli'a'j demand'o'j?”
El angul'o aŭd'iĝ'is student'a voĉ'o: “Jes, kiom'a hor'o est'as?”
26. Ver'a komfort'o.
Hotel'ist'o: Tiu est'as la sol'a liber'a ĉambr'o; bedaŭr'ind'e ĝi est'as iom'et'e mal'grand'a.
Gast'o: Iom'et'e mal'grand'a? Se mi kuŝ'os en la lit'o, mi'a'j pied'o'j pend'os tra la fenestr'o!
Hotel'ist'o: Ho, tio ne grav'as, ne est'as vitr'o en la fenestr'o
27. Du'nask'it'o'j A: Amik'o mi'a, ĉu vi kaj vi'a frat'in'o ver'e est'as ĝemel'o'j?
B: Fakt'e ni est'is iam.
A: Iam? Mi ne kompren'as.
B: Jes; ni est'is nask'it'a'j en la sam'a tag'o, sed nun mi'a frat'in'o est'as kvin jar'o'j'n pli jun'a ol mi.
28. Mal'avar'a.
Komerc'ist'o: Mi'a edz'in'o morgaŭ fest'os si'a'n nask'iĝ'tag'o'n, kaj mi tre dezir'as aĉet'i por ŝi valor'a'n donac'o'n. Sed mal'oportun'e mi ne hav'as eĉ unu cend'o'n ĉe mi. Ĉu vi pov'as help'i al mi?
Amik'o: Cert'e; jen unu cend'o!
29. Du par'o'j.
Eva vol'as far'i ekskurs'o'n kun si'a amik'o Johano, sed ŝi'a amik'in'o Anna vol'as akompan'i ili'n. Do, Johano invit'as ali'a'n jun'ul'o'n, por kun'ir'i kaj amuz'i Annan. Sed la afer'o ne bon'e sukces'as. Jam post mal'mult'a'j minut'o'j Anna for'tir'as Evan iom flank'e'n kaj indign'e flustr'as en ŝi'a'n orel'o'n: “Mi tut'e ne am'as tiu'n jun'ul'o'n! Li est'as mal'bel'a, mal'simpati'a, mal'ĝentil'a kaj krom'e li strab'as!” Trankvil'e Eva inter'romp'as ŝi'n: “Vi ne bezon'as flustr'i, li est'as ankaŭ surd'a.”
30. En Afrik'o.
Indiĝen'o: Sinjor'o, mi ĵus ek'trov'is kelk'a'j'n freŝ'a'j'n pied-sign'o'j'n de gigant'a leon'o en nord'a direkt'o!
Esplor'ist'o: Bon'e, kie est'as la voj'o sud'e'n?
31. Ebl'a help'o.
La kurac'ist'o serioz'e rigard'as la mal'san'ul'o'n. “Est'as mi'a dev'o, inform'i vi'n, ke vi est'as tre grav'e mal'san'a”, li dir'is preskaŭ funebr'e, “Ĉu est'as iu hom'o kiu'n vi dezir'as vid'i?”
“Jes,” dir'is la pacient'o mal'fort'e sed klar'e.
“ Kiu'n?”
“ Ali'a'n kurac'ist'o'n”
32. El la film'o'mond'o.
Iu fam'a film'aktor'o dev'is est'i atest'ant'o en juĝ'ej'o.
Solen'e li deklar'is tie: “Mi est'as la plej eminent'a aktor'o en la mond'o.”
Post la kun'sid'o, li'a'j amik'o'j mok'is li'n kaj unu el ili ŝerc'e demand'is: “ Ĉu vi ne laŭd'is vi'n iom'et'e tro bombast'e?”
“Absolut'e ne,” respond'is la film'stel'o, “vi ĉiu'j sci'as, ke mi abomen'as, eĉ en et'a manier'o laŭd'i mi'n mem. Sed en ĉi tiu okaz'o mi est'is lig'it'a per la ĵur'o, kaj mi dev'is dir'i la tut'a'n ver'o'n.”
33. Nov'a ĉapel'o.
Jun'ul'o A: Bon'a'n tag'o'n, amik'o. Kie vi aĉet'is tiu'n elegant'a'n ĉapel'o'n?
Jun'ul'o B: Tiu'n? Mi ja hav'as ĝi'n de jar'o'j! Kaj en la last'a monat'o mi ig'is ĝi'n re'nov'ig'i kaj ali'form'i kaj hieraŭ en la kaf'ej'o mi inter'ŝanĝ'is ĝi'n.
34. Erar'o.
En la klub'a'j salon'o'j oni dec'e fest'as la al'ven'o'n de la Nov'a Jar'o; la atmosfer'o est'as plen'a de alkohol'o kaj gaj'ec'o kaj bru'o. Long'e post la nokt'o'mez'o, gast'o rapid'as kurb'voj'e al la klub'estr'o kaj sci'ig'as al li: “Mi ĵus vid'is vi'a'n edz'in'o'n; ŝi sid'as kun vi'a plej bon'a amik'o kaj kis'as li'n.”
La klub'estr'o ek'star'as ruĝ'a pro koler'o kaj ir'as el la salon'o. Post minut'o'j li re'ven'as kaj rid'et'as: “Mi est'is cert'a, ke vi erar'as; mi eĉ ne kon'as tiu'n vir'o'n.”
35. Mal'agrabl'a demand'o.
En universitat'a seminari'o la profesor'o ne est'as kontent'a pri la manier'o, laŭ kiu la student'o'j respond'as al li'a'j demand'o'j. Li daŭr'e dev'as korekt'i ili'n. Fin'e li postul'as, ke ili respond'u en strikt'a manier'o per nur'a “jes” aŭ “ne”.
La student'o'j grumbl'as, kaj unu eĉ risk'as demand'i, ĉu li sam'e respond'os ili'a'j'n demand'o'j'n. La profesor'o promes'as, ke li cert'e far'os tio'n, kaj tuj aŭd'as la demand'o'n: “Ĉu vi ĉes'is bat'i vi'a'n edz'in'o'n?”
36. Ombrel'o'j.
La restoraci'o est'as plen'plen'a de hom'o'j. Unu sinjor'o ĵus vol'is for'las'i la gast'ej'o'n, kiam ali'a gast'o atent'ig'as li'n, ke li kun'pren'as li'a'n ombrel'o'n.
La unu'a mult'vort'e sen'kulp'ig'as si'n, sed la du'a ŝajn'e ne est'as konvink'it'a, ke fakt'e est'is nur erar'o.
La “kulp'ul'o” pri'pens'as la mal'agrabl'a'n event'o'n kaj subit'e memor'as, ke li ja hav'as hejm'e kvar ombrel'o'j'n, kiu'j est'as ripar'end'a'j.
Li decid'as, tuj la ven'ont'a'n tag'o'n port'i ili'n al ripar'ej'o.
Kiel pens'it'e, tiel far'it'e. Kiam li est'as sur'voj'e al la ripar'ej'o, li mal'feliĉ'e renkont'as si'a'n antaŭ'tag'a'n kontraŭ'ul'o'n el la restoraci'o, kiu mok'rid'e salut'as li'n: “Nu, hodiaŭ vi sen'dub'e hav'is pli sukces'a'n tag'o'n!”
37. Okul'kurac'ist'a esplor'o.
Pacient'o (dum la leg'ad'o): Ĉi tiu'j okul'vitr'o'j ne est'as sufiĉ'e fort'a'j por mi!
Doktor'o: Sed kar'a sinjor'o, ili est'as jam numer'o 10.
Pacient'o: Kiu numer'o sekv'as post tiu?
Doktor'o: La proksim'a grad'o est'as numer'o 12.
Pacient'o: Kaj post numer'o 12?
Doktor'o: Post numer'o 12?! Post tiu numer'o, sinjor'o, post tiu numer'o vi bezon'os blind'ul'hund'o'n.
38. Krist'nask'a ĝoj'o.
Kvin'jar'a knab'in'o ricev'is bel'eg'a'n pup'o'n kiel donac'o'n en la Antaŭ'krist'nask'a Vesper'o. Entuziasm'e ŝi telefon'as la av'in'o'n, por sci'ig'i al ŝi la grav'a'n nov'aĵ'o'n. La av'in'o pacienc'e el'ten'as la gaj'a'n babil'ad'o'n de la et'ul'in'o, sed fin'e ŝi vol'as adiaŭ'i. Sed la infan'o ekscit'it'e kri'as en la aŭd'il'o'n: “Sed, avi'nj'o, atend'u do moment'o'n, ĝis kiam mi montr'is al vi la pup'o'n.”
39. Mal'komplet'a just'ec'o.
Juĝ'ist'o ĵus vol'is far'i resum'o'n pri iu kaz'o kiam li rimark'as, ke unu el la dek du ĵuri'an'o'j for'est'as.
“Ĉu ne unu el vi mank'as?“ li demand'as la plej'aĝ'ul'o'n.
“Vi prav'as, juĝ'ist'a moŝt'o; li est'is for'vok'it'a pro urĝ'a negoc'a afer'o, sed li las'is si'a'n verdikt'o'n ĉe mi.”
40. Inteligent'a rezon'ad'o.
Knab'o: Mi opini'as, ke en la sub'a etaĝ'o est'as gast'o'j ĉe mi'a'j ge'patr'o'j Onkl'in'o: Kiel vi pov'as sci'i tio'n?
Knab'o: Mi ĵus aŭd'is pa'nj'o'n rid'i pri unu el la ŝerc'o'j de mi'a patr'o.
41. Li sci'as.
A: De jar'o'j mi fum'as tro mult'e, nun mi sufer'as pro fum'ist'a tus'ad'o.
B: Kial vi ne ĉes'as fum'i?
A: Tio est'as tre mal'facil'a.
B: Kontraŭ'e; far'i tio'n est'as tre facil'e. Mi cert'e dev'as sci'i tio'n, mi far'is ĝi'n cent'o'j'n da foj'o'j.
42. Mit'ologi'o.
Li: Ĉu vi iam aŭd'is pri la antikv'a reĝ'o Midas? Ĉio, kio'n li tuŝ'is, far'iĝ'is pur'a or'o!
Ŝi: Mir'ind'e; est'as ver'a tragedi'o, ke li ne plu ekzist'as nun. Ali'e li pov'us tuŝ'i la ring'o'n, kiu'n vi donac'is al mi je mi'a nask'iĝ'tag'o.
43. Forges'em'a.
Amik'o'j inter'pac'iĝ'as post koler'a disput'o.
A: Nun vi dev'as pardon'i kaj forges'i!
B: Mi pov'as pardon'i; sed ne est'as sam'e facil'e, forges'i.
A: Kia erar'o! Mi pov'as dir'i al vi cent'o'j'n da afer'o'j, kiu'j'n mi forges'is.
44. Mal'bon'a asekur'o.
Agent'o (prov'ant'e konvink'i kamp'ar'an'o'n): Vid'u, se vi asekur'ig'os la aŭtomobil'o'n per mi'a kompani'o, vi hav'os mult'a'j'n avantaĝ'o'j'n. Ekzempl'e, se vi'a aŭt'o tut'e for'brul'os, ni ne pag'os la mon'sum'o'n, sed ni anstataŭ'ig'os ĝi'n per ali'a aŭt'o.
Kamp'ar'an'o: Ho, tia'manier'e vi far'as vi'a'n negoc'o'n! Vi terur'a'j tromp'ist'o'j! Bon'vol'u tuj nul'ig'i la viv'asekur'o'n de mi'a edz'in'o!
45. Rekomend'o.
La grand'a cigared'firma'o “Belfumo” montr'is en gazet'a anonc'o la bild'o'n de fam'e kon'at'a kant'ist'o kun la sub'skrib'it'a el'dir'o: “Belfumocigaredoj ne mal'util'as al mi'a voĉ'o.”
Post mal'long'e, kurac'ist'o intervju'as la kant'ist'o'n kaj riproĉ'as li'n pro tiu sen'skrupul'a asert'o. Sed la kant'ist'o trankvil'e respond'as: “Ili ja ver'e ne mal'util'as al mi'a voĉ'o, mi neniam fum'as ili'n.”
46. Antaŭ'vid'o.
Kiam mi est'is ankoraŭ jun'a student'o, mi'a'j en'spez'o'j ven'is nur de lecion'o'j, kiu'j'n mi don'is privat'e al lern'ant'o'j. Mi'a pli'aĝ'a frat'o kiel komerc'ist'o jam hav'is bon'a'n salajr'o'n. Ĉar li ŝat'is ĉiam est'i modern'e vest'it'a, li oft'e aĉet'is nov'a'n vest'aĵ'o'n kaj donac'is la mal'nov'a'n — ankoraŭ sufiĉ'e taŭg'a'n — al mi, kiu est'as kontent'a tia'manier'e evit'i el'spez'o'j'n.
Dum jar'o'j tio far'iĝ'is kutim'o inter ni, kio fin'e iel konfuz'is mi'a'n pens'ad'o'n. Iu'tag'e, kiam mi'a frat'o laŭ si'a kutim'o en'poŝ'ig'is si'a'j'n man'o'j'n, mi koler'et'e admon'is li'n: “Ne ruin'ig'u mi'a'n vest'o'n, pren'u la man'o'j'n el mi'a jak'o!”
47. Inteligent'a hom'o.
Vilaĝ'an'o ricev'is komisi'o'n, fos'i nov'a'n put'o'n por fiks'it'a mon'sum'o.
Kiam vesper'iĝ'is, li inter'romp'is la labor'o'n.
La proksim'a'n maten'o'n li vol'is daŭr'ig'i ĝi'n, sed je si'a ĉagren'o li rimark'is, ke dum la nokt'o la ter'o ĉe la put'o est'is en'fal'int'a. Li absolut'e ne dezir'is re'far'i la ted'a'n labor'o'n. Jen li ek'hav'is bril'a'n ide'o'n: rapid'e li de'met'is si'a'j'n jak'o'n kaj veŝt'o'n, pend'ig'is ili'n rekt'e apud la put'o kaj for'ir'is maten'manĝ'i.
Post kelk'a'j minut'o'j iu'j vilaĝ'an'o'j preter'pas'is la lok'o'n kaj opini'is, ke la put'konstru'ist'o hav'is akcident'o'n kaj nun kuŝ'as sub la en'fal'int'a ter'o. Tuj ili komenc'is rapid'e el'ŝovel'i la ter'o'n, por help'i al la supoz'it'a viktim'o.
Ili ĵus tra'penetr'is ĝis la fund'o de la put'o, kiam la ruz'a vir'o ek'aper'is supr'e ĉe la rand'o, dank'is al la amik'o'j, sur'met'is si'a'j'n vest'o'j'n kaj for'ir'is, por ricev'i si'a'n pag'o'n.
48. Pac'em'a soldat'o.
Est'is en arme'a manovr'o, antaŭ la unu'a batal'o. La soldat'o'j kuŝ'is en long'a'j vic'o'j sur la ter'o, kun la paf'il'o'j antaŭ si, kaj rigard'is la mal'amik'o'j'n, kiu'j simil'e kuŝ'as ĉe la ali'a rand'o de la eben'o. Admon'e la oficir'o instrukci'is si'a'j'n sub'ul'o'j'n: “Aŭskult'u! Kiam mi post'e ordon'os al vi paf'i, tiam ĉiu el vi dev'as cel'i al la soldat'o preciz'e kontraŭ'a, tiu kvazaŭ est'as li'a special'a mal'amik'o, kiu'n li dev'as traf'i.”
Aŭd'iĝ'is la voĉ'o de unu el la brav'ul'o'j: “Sinjor'o kapitan'o, bon'vol'u montr'i al mi mi'a'n special'a'n kontraŭ'ul'o'n; mi prov'os, inter'pac'iĝ'i kun li sen paf'ad'o.”
49. Inter am'ant'o'j.
Ŝi: Kial vi dir'is al mi tiel mult'a'j'n mensog'o'j'n klar'ig'ant'e, pro kio vi ne ven'is al la rendevu'o hieraŭ?
Li: Simpl'e nur, ĉar vi ne vol'is kred'i al mi la unu'a'n.
50. Praktik'a maŝin'o.
Vend'ist'o: Tiu maŝin'o far'os du'on'o'n de vi'a labor'o.
Aĉet'ant'o: Bon'e, don'u al mi du ekzempler'o'j'n.
51. Hejm'o.
Eĉ honest'a'j fil'in'o'j oft'e de'voj'iĝ'as de la kutim'a virt'a pens'manier'o, kiam ili fianĉ'in'iĝ'as kaj komenc'as antaŭ'zorg'i pri la konstru'o de propr'a nest'o. Mi memor'as, ke mi'a fianĉ'in'o kolekt'ad'is en apart'a'j kest'o'j kaj kofr'o'j la donac'o'j'n, kiu'j'n ŝi ricev'is por la est'ont'a hejm'o; sed foj'foj'e ankaŭ kelk'a'j ne'donac'it'a'j objekt'o'j el la ge'patr'a hejm'o, ornam'aĵ'o'j el porcelan'o aŭ kristal'vitr'o, erar'trov'is si'a'n voj'o'n en ŝi'a'j'n trezor'ej'o'j'n.
Post'e, kiam ili bril'e fier'is en la propr'a hejm'o kaj mi'a bo'patr'in'o unu'a'foj'e vizit'is ni'n, ŝi nur mild'e kaj bon'kor'e okul'rid'is: “Infan'o'j, ĉirkaŭ'rigard'ant'e ĉi tie mi sent'as mi'n ver'e kvazaŭ en mi'a propr'a hejm'o.”
52. Parol'ant'a bird'o.
En la Zoologi'a Ĝarden'o est'as aŭkci'o. Ankaŭ sinjor'o Best'am'ul'o ĉe'est'as. Sed unu'e li ne pov'as konkur'i, ĉar oni ofert'as leon'o'j'n, tigr'o'j'n kaj ali'a'j'n grand'a'j'n best'o'j'n, kies prez'o'j est'as tro alt'a'j por li. Post'e ven'as la vic'o al mal'grand'a'j best'o'j kaj bird'o'j, kaj kiam kakatu'o est'as vend'ot'a, ankaŭ ni'a amik'o part'o'pren'as la propon'ad'o'n. Li kaj unu ali'a, kiu'n li ne pov'as ek'kon'i en la dens'a hom'amas'o, altern'e pli'alt'ig'as la prez'o'n, sed fin'fin'e la kakatu'o est'as al'juĝ'it'a al ni'a amik'o por kvar'dek kvin dolar'o'j.
“Est'as iom'et'e mult'e'kost'e por tia bird'o,” li al'parol'as la aŭkci'ist'o'n,” ĉu ĝi pov'as parol'i?”
“Vi dev'as sci'i tio'n,” sek'e rimark'as la ofic'ist'o, “ĝi ja far'is la propon'o'j'n kontraŭ vi dum la last'a'j dek minut'o'j!”
53. Esperant'o.
Klub'an'o A: Mi hieraŭ sci'iĝ'is, ke vi'a fil'in'o parol'as Esperant'o'n; ĉu ŝi parol'as ĝi'n flu'e ?
Klub'an'o B: Tre flu'e, tut'e kiel indiĝen'o.
54. Hom'o'j — simi'o'j.
Riĉ'eg'a Uson'an'o vojaĝ'as kun si'a fil'o ĉirkaŭ la mond'o kaj nun admir'as la best'ar'o'n en la Zoologi'a Ĝarden'o de Londono. La fil'et'o aparten'as al tiu spec'o de dorlot'it'a'j riĉ'ul'id'o'j kun grand'a'j okul'vitr'o'j sur la naz'o kaj tre mal'dik'a'j membr'o'j; li est'as plen'a de entuziasm'o pri la mult'e'valor'a goril'o, la plej bril'a al'log'aĵ'o en la best'kolekt'o.
La Uson'an'o tuj en'ir'as la ofic'ej'o'n de la direktor'o kaj al'parol'as li'n kun kutim'a sen'ĝen'ec'o: “Fakt'e, mi dezir'as aĉet'i vi'a'n goril'o'n por mi'a fil'o.”
La direktor'o medit'ant'e al'rigard'as la knab'o'n, kies strang'a aspekt'o est'as okul'frap'a, kaj fin'e respond'as: “Efektiv'e, mi dezir'as aĉet'i vi'a'n fil'o'n por mi'a ĝarden'o.”
55. Nov'a ŝose'o.
Por ebl'ig'i pli rapid'a'n aŭtomobil'trafik'o'n al la ĉef'urb'o, la reg'ist'ar'o vol'as konstru'i nov'a'n ŝose'o'n tra region'o, kiu ankoraŭ hav'as pur'e kamp'ar'an'a'n karakter'o'n. La plan'o'j est'as fin'it'a'j, kaj la inĝenier'o'j kaj labor'ist'o'j komenc'as la lok'a'j'n labor'o'j'n.
La ĉef'inĝenier'o prov'as klar'ig'i al izol'a kamp'ar'an'o la ide'o'n de la afer'o: “Mi tre bedaŭr'as, ke ni dev'as ĝen'i vi'n, sed la nov'a ŝose'o ir'os preciz'e tra la mez'o de vi'a garaĝ'o.”
Tuj aŭd'iĝ'as la furioz'a respond'o: “Bon'e, far'u kio'n vi vol'as, sed ne pens'u, ke mi el'lit'iĝ'os en la nokt'o ĉiu'foj'e, kiam aŭt'o al'ven'os, por mal'ferm'i la garaĝ-pord'o'n!”
56. Efik'a Help'il'o.
Vend'ist'o de kontor'maŝin'o'j, en'ir'as ofic'ej'o'n de firma'estr'o kaj dir'as: “Nu, kia est'as la nov'a sistem'o de registr'o-kart'o'j, kiu'n mi vend'is al vi en la last'a monat'o?”
“Grandioz'a.”
“Bon'e; kaj kia est'as la negoc'o?”
“Negoc'o? Ni ĉes'ig'is ĝi'n, ĉar ĉiu'j ofic'ist'o'j est'as plen'okup'it'a'j nur pri vi'a kart'sistem'o.”
57. Lini'a'j rakont'o'j.
Est'is jam mal'fru'e en art'ist'a kaf'ej'o; verk'ist'o'j kaj pentr'ist'o'j vigl'e diskut'is kaj disput'is pri la alt'a'j cel'o'j de art'o kaj pri ties detal'o'j; oni far'is paralel'o'n inter novel'o'j kaj desegn'o'j, kaj la pentr'ist'o'j mok'is la aŭtor'o'j'n, ĉar tiu'j mal'ŝpar'as tiom da lini'o'j, por rakont'i simpl'a'n fakt'o'n.
Unu art'ist'o asert'is, ke li pov'os rakont'i tut'a'n histori'o'n per nur tri lini'o'j: unu rekt'a lini'o, unu kurb'a lini'o kaj unu zigzag'a. Jen ili est'as: Kaj li klar'ig'is, ke la bild'o reprezent'as soldat'o'n kaj li'a'n hund'o'n, kiu'j ĵus ir'is ĉirkaŭ angul'o'n de dom'o; la bajonet'o kaj la hund'a vost'o est'as ĉio, kio'n oni pov'as ankoraŭ vid'i de ĉi tiu flank'o de la strat'angul'o.
La ĉe'est'ant'o'j, eĉ la verk'ist'o'j, vigl'e aplaŭd'is, sed tuj ali'a art'ist'o vol'is super'i la unu'a'n. Li promes'is far'i rakont'o'n el nur du lini'o'j: unu angul'o kaj unu ond'lini'o. Li aranĝ'is ili'n jen'e: Triumf'e li klar'ig'is la signif'o'n; kamel'o pas'as antaŭ piramid'o en Egipti'o.
(Vid'u ankaŭ numer'o'n 68.)
58. Sport'entuziasm'o.
La bon'a Adamo est'is entuziasm'a adept'o de futbal'o. Li ne lud'is mem, sed ĉiu'n semajn'fin'o'n li ĉe'est'is iu'n futbal'lud'o'n, ĉiu'n lund'o'n li leg'is en la gazet'o pri la est'int'a'j lud'o'j kaj dum la semajn'o li stud'ad'is la prognoz'o'j'n pri la est'ont'a'j.
Tiel okaz'is, ke iu'tag'e li trov'is si'a'n jun'a'n edz'in'o'n larm'ant'a. Al li'a demand'o ŝi plor'ĝem'e riproĉ'is li'n: “Vi ja kon'as nur vi'a'n futbal'lud'ad'o'n, neni'o'n ali'a'n, vi eĉ ne memor'as la tag'o'n, en kiu ni ge'edz'iĝ'is!”
Sed jen Adamo ek'bril'is: “Ho cert'e! est'is en la sam'a tag'o kiam Oksford'o venk'is Londonon 3:2!”
59. Paf'a praktik'o.
La paf'ekzerc'ad'o de la nov'a'j soldat'o'j ne est'as plen'a sukces'o. Unu rekrut'o ĉiam mal'traf'as la cel'o'n, kaj la serĝent'o furioz'as: “Vi mal'lert'a aĉ'ul'o! De'nov'e vi mal'traf'is! Mi'n ver'e ne ĉagren'us, se vi tuj ir'us post tiu'n mur'o'n kaj mort'paf'us vi'n.”
Trankvil'e la rekrut'o for'ir'as mal'antaŭ la mur'o'n, kaj post kelk'a'j sekund'o'j oni aŭd'as paf'o'n de tie. La serĝent'o kur'eg'as terur'it'e ĉirkaŭ la mur'o'n. Jen star'as la rekrut'o kun fum'ant'a paf'il'o kaj mizer'e konfes'as: “Mi mal'traf'is de'nov'e.”
60. Mebl'o-transport'o.
La ge'sinjor'o'j Riĉ trans'loĝ'iĝ'as; ĝis nun ĉio okaz'is bon'e. Sed la grand'a ŝrank'o est'as tro pez'a; unu'e la mastr'o mem kun jun'a labor'ist'o port'as ĝi'n de la strat'o en la dom'o'n kaj tra la koridor'o, sed en la pord'o de la dorm'o'ĉambr'o ili fiask'as. Do, la mastr'o vok'as la plej fort'a'n labor'ist'o'n por anstataŭ'i la jun'ul'o'n kaj help'i ĉe la ali'a flank'o. Laŭ komand'o de la mastr'o ambaŭ sam'temp'e lev'as la ŝrank'o'n kaj ard'e pen'as mov'i ĝi'n. Sed ĉiu'j ili'a'j klopod'o'j est'as van'a'j, la ŝrank'o tut'e ne mov'iĝ'as. Koler'e la mastr'o kri'as al la labor'ist'o ĉe la ali'a flank'o: “Ho, Karlo, tiel ni neniam sukces'os port'i ĝi'n en la ĉambr'o'n!” Kaj de mal'antaŭ la ŝrank'o aŭd'iĝ'as la voĉ'o de la help'ant'o: “En la ĉambr'o'n? Mi kred'is, ke ni port'as ĝi'n el la ĉambr'o ekster'e'n.”
61. Kviet'ig'a rimark'o.
Sinjor'o Kuraĝ'ul'o renkont'as si'a'n amik'o'n Tim'em'ul'o kaj invit'as li'n al long'a vetur'ad'o en si'a nov'a aŭtomobil'o.
Hezit'e tiu akcept'as, kaj ili ek'rapid'as. La gast'o tim'as akcident'o'n, fin'e li al'parol'as la amik'o'n: “Ĉu vi ne pov'as vetur'i ĉirkaŭ la strat'angul'o'j'n iom'et'e mal'pli rapid'e?
Tiu tro'rapid'ec'o nervoz'ig'as mi'n.”
“Nervoz'a? Ho, nur far'u sam'e kiel mi, ferm'u la okul'o'j'n!”
62. La plej bon'a rekomend'o.
Sinjor'o Ced'em'ul'o komenc'is fiŝ'vend'ad'o'n. Li hav'is grand'a'n butik'o'n kaj grand'a'n proviz'o'n da fiŝ'o'j. Por al'log'i klient'o'j'n li pend'ig'is ekster'e grand'a'n ŝild'o'n: Ĉi tie freŝ'a'j fiŝ'o'j est'as vend'at'a'j!
Ne daŭr'is long'e ĝis kiam unu el li'a'j amik'o'j en'ir'is la butik'o'n; li ne aĉet'is i'o'n, sed don'is bon'a'n konsil'o'n: “Vid'u, vi'a ŝild'o ne taŭg'as; est'as mem'kompren'ebl'e, ke vi far'as reklam'o'n nur por la var'o'j en vi'a butik'o, do la vort'o'j “Ĉi tie” est'as tut'e super'flu'a'j.”
Bon'e, Ced'em'ul'o ced'is kaj ŝanĝ'is la ŝild'o'n, kiu nun tekst'is: Freŝ'a'j fiŝ'o'j est'as vend'at'a'j!
Sed tuj ali'a amik'o al'ven'is kun ali'a konsil'o: “Vi'a ŝild'o est'as iom'et'e kurioz'a; ĉiu hom'o sci'as, ke vi vend'as fiŝ'o'j'n kaj ne for'donac'as ili'n. Do la vort'o'j “est'as vend'at'a'j” tut'e ne neces'as, for'strek'u ili'n.”
Ced'em'ul'o ag'is laŭ tio, kaj la ŝild'o montr'iĝ'is nun jen'e: Freŝ'a'j fiŝ'o'j!
Sed ankaŭ tio ne kontent'ig'is ĉiu'j'n. Baldaŭ en'ir'is ali'a amik'o; ankaŭ li ne aĉet'is i'o'n, sed liber'e don'is si'a'n opini'o'n: “Vi cert'e ne sci'as propagand'i, vi'a ŝild'o est'as stult'a. Oni ja ne anonc'as putr'a'j'n var'o'j'n do el'las'u la vort'o'n ‘freŝ'a'j’.”
Ced'em'ul'o ne pov'is rezist'i, kaj la bel'eg'a long'a ŝild'o nun montr'is nur unu vort'o'n: Fiŝ'o'j!
Ced'em'ul'o est'is konvink'it'a, ke neni'u pov'os mal'laŭd'i i'o'n pli'a'n; sed li ne sufiĉ'e kon'is si'a'j'n amik'o'j'n. Re'e mal'ferm'iĝ'is la pord'o, kaj amik'o de ekster'e vok'is en la butik'o'n: “Kial vi pend'ig'is tiu'n ŝild'o'n? Ke est'as fiŝ'o'j ĉi tie, oni ja flar'as jam el distanc'o de unu kilo'metr'o!”
63. Danĝer'a bumerang'o.
Iu knab'o en Aŭstrali'o tre interes'iĝ'is pri bumerang'o'j; tiu'j ĵet'aĵ'o'j de la indiĝen'o'j est'as far'it'a'j el mal'dik'a kurb'a lign'o, kaj oni pov'as ĵet'i ili'n tiel, ke ili re'ven'os al la ĵet'int'o.
La knab'o do vizit'is indiĝen'a'n spert'ul'o'n; tiu vend'is al li bon'e far'it'a'n bumerang'o'n kaj sukces'e instru'is li'n en la art'o, ĵet'i la lign'aĵ'o'n tiel, ke ĝi nepr'e re'ven'os al la ĵet'int'o. Fier'a la knab'o vetur'is hejm'e'n kaj praktik'is kiel ebl'e plej oft'e.
Mal'bon'ŝanc'e li'a bon'kor'a av'o aŭd'is pri li'a favor'a sport'o kaj donac'is al li ali'a'n bumerang'o'n. Tio kaŭz'is al la knab'o nerv'a'n kolaps'o'n: li ne vol'is risk'i for'ĵet'i la unu'a'n bumerang'o'n.
64. Mal'bon'a sci'ig'o.
La kurac'ist'o ne pov'is klar'e ek'kon'i kaŭz'o'n de la sufer'o'j de la mal'jun'a pacient'o; tial li send'is li'n al radiologi'a special'ist'o por pli'a ekzamen'ad'o.
Nun la pacient'o re'ven'is al la kurac'ist'o kun la rezult'o special'ist'a en ferm'it'a kovert'o. Zorg'e la kurac'ist'o mal'ferm'is ĝi'n kaj ĵus est'is leg'int'a la raport'o'n, kiam la ekscit'it'a pacient'o ek'parol'is: “Doktor'o, mi est'as prepar'it'a por ĉio, sci'ig'u al mi la plej-mal'bon'o'n”
“Ankoraŭ ne,” trankvil'ig'e ven'is la respond'o, “tio'n vi ek'hav'os post'e, kiam mi prezent'os al vi la faktur'o'n.”
65. Progres'em'a kurac'ist'o.
Doktor'o (esplor'ant'e la pulm'o'j'n): Dir'u 199 — cent naŭ'dek naŭ.
Pacient'o: Last'foj'e mi dev'is dir'i nur 99 — naŭ'dek naŭ.
Doktor'o: Jes cert'e, sed inter'temp'e ja ĉio pli'alt'iĝ'is.
66. Venĝ'o.
Vir'in'a voĉ'o al'telefon'as ĵurnal'a'n ofic'ej'o'n: “Mi pet'as, aper'ig'u la mort'anonc'o'n de mi'a edz'o en vi'a morgaŭ'a ĵurnal'o.”
“Bon'e. Kiam li mort'is?” demand'as la ofic'ist'o.
“Li mort'os morgaŭ. Mi ĵus ek'vid'is li'n, kiam li kis'as si'a'n sekretari'in'o'n.”
67. Horloĝ'a butik'o.
Fraŭl'in'o: Ĉu vi hav'as vek'horloĝ'o'n, kiu vek'os mi'n sen ĝen'i ĉiu'n en la tut'a dom'o?
Vend'ist'o: Ne, mi bedaŭr'as, fraŭl'in'o, ni hav'as nur la ordinar'a'j'n, kiu'j vek'as ĉiu'n en la tut'a dom'o escept'e de vi!
68. Lini'a rakont'ad'o pli'iĝ'as.
(Daŭr'ig'o de n-ro 57) Malgraŭ la mal'fru'a hor'o, en la kaf'ej'o la spirit'ec'o de la art'ist'o'j est'is vek'it'a. Est'is kvazaŭ ili infekt'is si'n reciprok'e. Unu lini'a rakont'o sekv'is la ali'a'n, ĝis la tut'a nigr'a tabul'o est'is kovr'it'a per ili. Vid'u: Du ĝiraf'o'j, kiu'j parol'as am'e.
Kvar elefant'o'j inspekt'as akv'o-melon'o'n.
Urs'o grimp'ant'a arb'o'n.
Rinocer'o en'ferm'it'a en sak'o.
Du elefant'o'j turn'ant'a'j la dors'o'n unu al la ali'a.
Tabl'o aranĝ'it'a por Ĉin'a banked'o.
Mastr'in'o, kiu ferm'as la pord'o'n de la frid'uj'o.
La tur'o de Piz'o vid'at'a de ebri'a turist'o.
69. Frenez'a ĉef'o.
Edz'o: “Ĉu vi sci'as, kio'n mi'a firma'estr'o dir'is al mi hodiaŭ?”
Edz'in'o: “Nu?”
Edz'o: “Li dir'is, ke mi dum la last'a'j ses monat'o'j, dum kiu'j mi deĵor'is en la firma'o, frenez'ig'is li'n.”
Edz'in'o: “Kia sen'senc'aĵ'o! Li jam est'is frenez'a dung'ant'e vi'n!”
70. Praktik'ad'o.
Iu ĉas'ist'o en Afrik'o est'is sur'voj'e re'e al la tend'ej'o en vesper'o, kiam grand'eg'a leon'o el'ven'is el la ĝangal'o, en distanc'o de nur sep metr'o'j. Kiam la leon'o ek'salt'is, la ĉas'ist'o paf'is per si'a last'a kugl'o kaj mal'traf'is. La leon'o salt'is tro long'e kaj sur'ter'iĝ'is kvin metr'o'j'n mal'antaŭ la ĉas'ist'o, kiu nun sukces'e for'kur'eg'is al la tend'ej'o.
En la post'a tag'o la ĉas'ist'o ir'is el la tend'ej'o, por ekzerc'i si'n iom'et'e pri paf'ad'o al proksim'a'j cel'o'j. Li aŭd'is strang'a'n bru'o'n en la arbust'ar'o kaj esplor'is pri tio. Est'is la leon'o, kiu...ekzerc'as si'n pri long'salt'ad'o.
71. Koloni'a milit'ad'o.
Est'is en iu koloni'a milit'o en la nigr'a kontinent'o. Du Eŭrop'a'j soldat'o'j, Jim kaj Bob, patrol'is en dens'ej'o ne'tra'vid'ebl'a, iom apart'e unu de la ali'a. Subit'e Jim aŭd'is ek'kri'o'n de Bob: “Jim, Jim, ven'u rapid'e ĉi tie'n! Mi ĵus kapt'is du indiĝen'o'j'n!”
“Nu, kial vi ne ven'ig'as ili'n al mi ĉi tie'n?”
“Ho, vid'u, ili ja ne las'as mi'n ir'i liber'e.”
72. La kadavr'o.
Inter Bavari'o kaj Aŭstrio, proksim'e al Salzburg, est'as lok'o, kie la ĉef'a ŝose'o form'as sam'temp'e la land'lim'o'n inter la du Ŝtat'o'j por distanc'o de mult'a'j mejl'o'j.
Iu'tag'e du Bavar'a'j dogan-polic'ist'o'j patrol'is sur tiu ŝose'o. Est'is jam mal'fru'e, ĝust'e du'on'hor'o'n antaŭ ol ili'a deĵor'o fin'iĝ'os. La pens'o'j de ambaŭ jam ir'is al la baldaŭ liber'a vesper'o; unu vol'is pas'ig'i ĝi'n hejm'e kun la edz'in'o; la ali'a pens'is pri rendevu'o kun ĉarm'a knab'in'o en najbar'a vilaĝ'o.
Pac'e kaj kontent'e ili laŭ'ir'is la ŝose'o'n, kiam ili subit'e ek'vid'is sur apud'a arb'o la kadavr'o'n de vir'o, kiu ver'ŝajn'e pend'ig'is si'n tie. Ambaŭ tuj kompren'is, ke la trov'o de tiu mal'viv'a korp'o pov'us facil'e en'danĝer'ig'i ili'a'n liber'a'n vesper'o'n.
Se ili raport'us la akcident'o'n al la estr'a polic'ist'o, cert'e sekv'us long'a demand'ad'o; ebl'e la ĉef'ul'o vol'us mem pri'demand'i ili'n kaj inspekt'i kun ili la lok'o'n de la event'o. Neni'a dub'o, ke ili perd'us la pri'sopir'it'a'j'n ĝu'o'j'n de la vesper'o. Post iom da diskut'o ili inter'konsent'is, ne raport'i i'o'n ajn.
Zorg'e ili de'pren'is la kadavr'o'n de la arb'o kaj sam'e zorg'e pend'ig'is ĝi'n, trans la land'lim'o, sur arb'o en la Aŭstria teritori'o.
Nur mal'long'a'n temp'o'n post'e, patrol'o de du Aŭstriaj dogan'ist'o'j ven'is al tiu sam'a lok'o; ek'vid'int'e la pend'ig'it'o'n unu el ili surpriz'it'e atent'ig'is si'a'n kamarad'o'n: “Vid'u! Jen pend'as tiu damn'it'a kadavr'o de'nov'e!”
73. Tunel'o.
Fremd'a inĝenier'o vizit'is la fam'a'n tunel'o'n, kiu'n oni konstru'is inter Franci'o kaj Italio sub la Mont'o Blank'a. Li inspekt'is en ambaŭ land'o'j la lok'o'j'n, de kie oni antaŭ'e'n'puŝ'is la el'fos'ad'o'n de la long'a tunel'o. Mir'ig'it'e li demand'is la ĉef'konstru'ist'o'n pri la metod'o, laŭ kiu oni pov'us aranĝ'i, ke la du tunel'part'o'j fin'e traf'os unu la ali'a'n.
“Ho,” dir'is la konstru'ist'o, “kompren'ebl'e ĉio est'is preciz'e kalkul'it'a de ni'a'j spert'ul'o'j.”
“Strang'e,” koment'is la ekster'land'an'o, “en ni'a land'o ni far'as tio'n sen iu ajn long'a kalkul'ad'o.”
“Ĉu ver'e?” dub'is la konstru'ist'o, “kaj se la du tunel'part'o'j ne traf'as unu la ali'a'n?”
“Ho, ne grav'as, tiu'okaz'e ni hav'as du tunel'o'j'n!”
74. Kondens'it'a raport'o.
Instru'ist'o: “Karlo, vi'a trakt'aĵ'o pri la lakt'o est'as tre moder'a far'aĵ'o; ĉiu'j ali'a'j knab'o'j skrib'is kvin ĝis ses paĝ'o'j'n, sed vi skrib'is nur du'on'a'n. Ĉu lakt'o est'as indiferent'a por vi?”
Karlo: “Ho ne. Sed mi skrib'is pri kondens'it'a lakt'o.“
75. Ne atend'u.
Jun'a knab'o est'is trov'it'a, kiam li ŝtel'is sur'arb'a'j'n pom'o'j'n. La farm'bien'ist'o opini'is, ke tio est'as kolos'a krim'o, kaj vol'is eg'e tim'ig'i la jun'ul'o'n per la vort'o'j: “Vi, mal'bon'ul'o, vi atend'u nur ĝis kiam mi rakont'is tio'n al vi'a patr'o!”
Sed la unik'a respond'o est'is: “Ho, vi ne bezon'as atend'i, li est'as tie sur la proksim'a branĉ'o de la pom'arb'o!”
Kiu an'o ĉiam super'as la ĉirkaŭ'aĵ'o'j'n Kiu am'o trankvil'ig'as?
Kiu aĝ'o est'as prefer'ind'a post akcident'o?
Kiu aĝ'o bon'gust'as?
Kiu'n aĝ'o'n oni hav'u en batal'o?
Kiu ar'o marŝ'as lert'e en dezert'o?
Kiu'j'n bat'o'j'n oni permes'as en parlament'o?
Kiu bust'o ne prezent'as korp'a'n part'o'n?
Kiu bon'o est'as produkt'o de arb'o?
Kiu bas'o ne pov'as kant'i?
Kiu er'o hav'as long'a'n kol'o'n?
Kiu fer'o est'as ĉiam gas'form'a?
Kiu fel'o est'as tre mal'mol'a?
Kiu il'o est'as manĝ'ebl'a?
Kiu il'o ne est'as manĝ'ebl'a?
Kiu kur'ad'o mal'grand'ig'as risk'o'j'n?
Kiu kan'o util'as kiel pelt'o?
Kiu kard'o ne hav'as pik'il'o'j'n?
Kiu lup'o port'as hom'o'j'n?
Kiu lan'o ne kresk'as sur best'o'j?
Kiu land'o produkt'as sekreci'o'j'n?
Kiu mat'o tuŝ'as ĉiu'j'n land'o'j'n?
Kiu min'o situ'as plej supr'e?
Kiu motiv'o mov'as pez'a'j'n objekt'o'j'n?
Kiu not'o kaŭz'as dorm'o'n?
Kiu nul'o ne est'as cifer'o?
Kiu ov'o aspekt'as kiel fiŝ'o?
Kiu or'o reg'as la jun'ul'o'j'n?
Kiu or'o ne est'as stamp'ebl'a?
Kiu on'o ne far'as numeral'o'j'n?
Kiu pot'o kaŭz'as turment'o'j'n?
Kiu perk'o hav'as neni'a'j'n naĝ'il'o'j'n?
Kiu pun'o pik'e dolor'ig'as?
Kiu'j rel'o'j ne est'as esenc'a'j por rel'voj'o?
Kiu ran'o volont'e flug'as?
Kiu ras'o kaŭz'as ĝen'a'n stat'o'n?
Kiu raci'o hav'as viv'daŭr'o'n de nur 30 jar'o'j?
Kiu ret'o est'as fond'it'a por amuz'i hom'o'j'n?
Kiu ret'o est'as prem'it'a el mineral'o?
Kiu'j sekt'o'j postul'as grand'a'j'n ofer'o'j'n?
Kiu son'o est'as fundament'a vest'aĵ'o?
Kiu'j sel'o'j est'as font'o por infan'a plezur'o?
Kiu ŝok'o ne est'as mal'plaĉ'a?
Kiu trem'o est'as plej mal'proksim'a?
Kiu tol'o trov'iĝ'as en Romo?
Kiu tur'o est'as ornam'aĵ'o?
Kiu tuk'o est'as estim'at'a kiel somer'a manĝ'aĵ'o?
Kiu tik'o trov'iĝ'as sur kamp'o'j?
Kiu tru'o komunik'as sci'o'n?
Kiu'j ul'o'j est'as ĉiam ĉirkaŭ'it'a'j de akv'o?
Kiu val'o flor'as en printemp'o?
Kiu zon'o est'as rezerv'it'a por soldat'o'j?
Kiu pot'o est'as manĝ'ebl'a?
129. La fam'a industri'ul'o fend'is nov'a'n kompani'o'n privat'a'n. Sed tiu film'o bankrot'is kaj las'is li'n sen man'o.
130. La aŭtor'o send'is la pres'pret'a'n ĉapitr'o'n de si'a litr'o al la el'don'ist'o per registr'it'a liter'o.
131. Post la okcident'o du person'o'j kaŝ'is sen'konsci'e sur la strut'a pavim'o.
132. Por pli ton'e observ'i la strang'a'j'n nub'o'j'n, la astronom'o apog'is si'n kontraŭ la mar'o.
133. Kelk'a'j hum'o'j pens'as, ke oni dev'us sonarmigi ĉiu'j'n noci'o'j'n, por evit'i milit'o'j'n.
134. En la strab'o ŝarĝ'aŭtomobil'o paŝ'is kontraŭ dam'o.
135. La sovaĝ'a ĉeval'o el'sal'ig'is la mollertan rajd'ant'o'n.
136. Kiam et'a infan'o for'kur'is, la geputroj ŝerc'is en la tut'a arb'o.
137. La sak'o da freŝ'a'j citron'o'j est'as etik'a kontraŭ mult'a'j malsunoj.
138. La fru'a bord'o kapt'as la vert'o'n.
139. En foir'a buk'o oni vend'as mult'a'j'n vir'o'j'n por mal'mult'e da man'o.
140. En la zoologi'a ĝarden'o ĉiu bust'o fest'as en apart'a fok'o.
141. Ne ĉio, kio brul'as est'as er'o.
142. Se du far'as la sum'o'n, ĝi ne est'as la fam'a.
143. La hotel'ist'o est'is pun'it'a, ĉar li fald'is la vin'o'n, al'don'ant'e akv'o'n farĉ'it'a'n.
144. La frunt'o de la don'o est'is kovr'it'a per murmur'a'j plot'o'j.
145. La ŝtal'ist'o port'is mast'o'n antaŭ la vizaĝ'o kaj kaŭĉuk'a'j'n gent'o'j'n sur la min'o'j.
146. La blank'a'j mez'o'j flug'is alt'e super la far'o.
147. En la famili'o ĉiu'j fraz'o'j labor'is dum la tut'a lag'o en proksim'a vil'aĵ'o.
148. La bal'a jun'ul'in'o ruĝ'ig'is la rip'o'j'n post la ben'o.
149. La komenc'o de ĉiu verb'o est'as mal'facil'a, sed tio ne grat'as al var'a entuziasm'ul'o.
150. Ne vel'as kok'in'o al festen'o, sed oni ĝi'n tret'as per'fort'e.
151. De mult'a'j antikv'a'j skulptur'o'j oni trov'as nur la tort'o'n, dum la brik'o'j kaj kep'o'j mank'as.
152. La atom'energi'a sport'ul'o est'is pag'it'a tra la templ'o'n.
153. La furioz'a kuir'ist'in'o met'is put'o'n al la map'o de la mastr'in'o.
154. La hotel'estr'o vek'is polic'ist'o'n, ĉar la gust'o ne vol'is paf'i la faktur'o'n.
Tamen la fort'a vin'o eskap'is trans la bor'il'o en la mal'antaŭ'a kart'o.
Dum la verm'eg'a somer'o mult'a'j flok'o'j en la perk'o velk'is.
La infan'o'j flug'ig'is ruĝ'a'n balen'o'n kaj plor'is, kiam la kort'a vent'o blov'is ĝi'n for trans la map'o.
La apotek'ist'o zorg'e mezur'is la dot'o'n de la medikament'o por la vir'in'o.
Post la streĉ'a labor'o dum la tig'o, mi ĉiam hav'as mapdolaron kaj tial mi ne pov'as rast'i trankvil'e en la mit'o.
La aviad'ist'o dum si'a'j feri'o'j re'e vizit'is la orbon de si'a nask'iĝ'o; bedaŭr'ind'e li malsuniĝis tuj post si'a al'ven'o kaj dev'is rest'i en malheĝa ĉambr'o dum mult'a'j monak'o'j.
En la hont'o eĉ de grand'a'j river'o'j oft'e ne trov'iĝ'as mult'e da akn'o.
Sur mult'a'j alt'a'j mont'o'j de la alg'o'j kaŝ'as etern'a reĝ'o.
Ameb'o'j, gros'o'j kaj sakero est'as grav'a'j part'o'j de la hom'a putr'ad'o.
Ni'a'n ĉiu'tag'a'n lan'o'n don'u al ni hodiaŭ.
Lern'i poem'o'j'n parter'e, est'as bon'a rimen'o, por perfekt'iĝ'i en Esperant'o.
La oficir'o send'is patron'o'n en la arb'ar'o'n, por el'trov'i, ĉu la mal'amik'o'j jam okul'is ĝi'n.
La kadavr'o pent'is de alt'a arb'o kaj la vultur'o'j ĉirkaŭflegis ĝi'n.
Ĉar la ŝaf'o'j ne pov'is trot'i sufiĉ'e da herb'o'j, ili nutr'is si'n per la ŝal'o'j de la arb'o'j, kiu'j kresk'is sur la ment'o.
Mult'e da kren'o est'is en la siloj, ĉar la rel'voj'o'j ne pov'is dis'kon'ig'i sufiĉ'e da vagon'o'j, por transport'i la rip'a'n rikolt'o'n.
Oni loĝ'as muŝ'o'n per lard'o, knab'o'n per luk'o, knab'in'o'n per dolĉ'a'j vert'o'j.
Dezir'o ne son'as seĝ'o'j'n.
Ni lek'as en gazet'o'j oft'e pri afer'o'j, kiu'j'n oni ne krad'as.
Kiam li aŭd'is fraj'o'n sur la pord'o, li ŝajn'ig'is, ke li ne est'as en la mal'grund'a kabinet'o.
Ĉe la kat'o est'is ar'o da rip'o'j pret'a'j supr'e'n'tir'i la ankr'o'j'n.
En Svedi'o ĉas'ist'o'j oft'e paf'as al ark'o'j, kiu'j hav'as larĝ'a'j'n kern'o'j'n.
Sur la lag'o neĝ'is graci'a lign'o kun mult'a'j id'et'o'j.
La cikad'o'j far'as grinc'a'n tru'o'n per frit'ad'o de la subvintraj membran'o'j.
La drat'o'j en la fabel'o'j hav'as plug'il'o'j'n, ung'eg'o'j'n kaj serpent'a'n vest'o'n.
178. Kiel dorn'a ran'o en la man'o de ebri'ul'o, tiel est'as sentenc'o en la puŝ'o de mal'sat'ul'o.
179. Diabl'a mal'facil'aĵ'o Kiam la muzik'ist'o Haydn est'is tri'dek'jar'aĝ'a, li kompon'is serenad'o'n por tri instrument'o'j kaj mem prezent'is ĝi'n kun du amik'o'j en divers'a'j part'o'j de la Aŭstria ĉef'urb'o. Iu'tag'e ili hazard'e lud'is ĝi'n sub la fenestr'o'j de Bernardon, fam'a arleken'o, kiu tiam direkt'is teatr'o'n en Vieno. Ĉar li'n frap'is la original'ec'o de la muzik'o, Bernardon ir'is mal'supr'e'n en la strat'o'n kaj demand'is, kiu kompon'is la serenad'o'n. Ek'sci'int'e, ke Haydn mem kompon'is ĝi'n, li kun'pren'is li'n supr'e'n en si'a'n hejm'o'n kaj tuj komisi'is li'n verk'i la muzik'o'n por oper'o kun la titol'o La lament'ant'a diabl'o, kies libr'et'o'n li mem ĵus fin'is. La muzik'o, kiu'n Haydn verk'is en nur kelk'a'j tag'o'j, okaz'ig'is bril'a'n sukces'o'n; sed la oper'o est'is mal'permes'it'a, ĉar ĝi ial ofend'is iu'n nobel'o'n ĉe la kort'eg'o.
Dum la verk'ad'o Haydn spert'is grand'a'j'n mal'facil'aĵ'o'j'n, por ĝust'e prezent'i la mov'ad'o'n de mar'a'j ond'o'j dum vent'eg'o. Kaj ne est'is facil'e kontent'ig'i Bernardon. Mal'bon'ŝanc'e, neni'u el la du verk'ant'o'j iam est'is vid'int'a mar'o'n aŭ spert'int'a ŝtorm'o'n. “Kiel oni pov'as traf'e pri'skrib'i i'o'n, kio'n neniam oni tra'viv'is!” plend'is Haydn. Ekscit'it'e Bernardon marŝ'is tie'n kaj re'e'n en la salon'o dum la kompon'ist'o sid'is ĉe la klavicen'o, la tiam'a form'o de pian'o. “Imag'u do,” dir'is Bernardon, “mont'o lev'iĝ'as kaj post'e val'o mal'lev'iĝ'as, kaj post'e ali'a mont'o, kaj post'e ali'a val'o..., la mont'o'j kaj val'o'j si'n'sekv'as rapid'e kaj pli rapid'e...”
Eĉ tiu bon'a pri'skrib'o ne mult'e help'is, kaj van'e la aktor'o al'don'is tondr'o'n kaj fulm'o'n, por pli stimul'i la kre'a'n imag'pov'o'n. Fin'e la jun'a Haydn perd'is la pacienc'o'n, furioz'e li ir'ig'is si'a'j'n man'o'j'n al la du fin'o'j de la klavicen'o, kaj kun'ig'ant'e ili'n en rapid'a glit'ad'o sur la klav'ar'o li el'vok'is: “La diabl'o for'pren'u la ŝtorm'o'n!”
“Jen la ĝust'a'j not'o'j!” ek'kri'is la arleken'o, salt'is al la kol'o de la kompon'ist'o kaj preskaŭ sufok'is li'n.
Mult'a'j'n jar'o'j'n post'e, Haydn trans'vetur'is la mar'kol'o'n de Dover en mal'bon'a veter'o. La pasaĝer'o'j demand'is al si, kial li rid'as dum la tut'a temp'o: li memor'is pri la ŝtorm'o en La lament'ant'a diabl'o.
180. Surpriz'a rezult'o.
La mond'fam'a Angl'a verk'ist'o G.K. Chesterton per eksperiment'o konvink'iĝ'is, ke la efik'o de parol'at'a'j vort'o'j ne de'pend'as ĉiam de ili'a ver'a signif'o.
Iu'tag'e li ir'is al la foir'ej'a plac'o kaj halt'is antaŭ bud'o de fiŝ'vend'ist'in'o.
Al'pren'ant'e tre afabl'a'n mien'o'n li dolĉ'a'voĉ'e al'parol'is la vend'ist'in'o'n: “Vi est'as substantiv'o, adjektiv'o kaj verb'o.” Sen'emoci'e la vir'in'o al'rigard'is li'n.
Nun li pli'laŭt'ig'is si'a'n voĉ'o'n kaj koler'e kri'is: “Vi est'as adverb'o, prepozici'o kaj konjunkci'o! Vi est'as pronom'o!” — Pronom'o est'is tro mult'e por la vend'ist'in'o; rapid'man'e ŝi ek'pren'is fiŝ'o'n, vang'frap'is la verk'ist'o'n per ĝi kaj al'vok'is polic'ist'o'n.
181. Ver'a majest'o.
Pedro II reg'is Brazilon de 1840—1889; oni ŝerc'e dir'as, ke Latin'amerik'o neniam hav'is pli demokrat'a'n prezident'o'n ol tiu'n du'a'n imperi'estr'o'n de Brazilo. Li aranĝ'is publik'a'j'n aŭdienc'o'j'n, dekoraci'is art'ist'o'j'n, scienc'ist'o'j'n kaj poet'o'j'n, interes'iĝ'is pri la ordinar'a “hom'o en la strat'o”, kuraĝ'ig'is vir'o'j'n kia'j Graham Bell kaj Pasteur. Li stud'is la Hebre'a'n lingv'o'n kaj traduk'is poem'o'j'n el la Angl'a en la Portugal'a'n. Li ŝat'is vojaĝ'i en Eŭrop'o, kie li frekvent'is muze'o'j'n kaj art'galeri'o'j'n kaj oft'e inter'kon'at'iĝ'is kun ĉiu'fak'a'j eminent'ul'o'j.
Kiam li foj'e est'is en Parizo, li vizit'is la verk'ist'o'n Viktor'o Hug'o, kaj tuj ambaŭ kler'ul'o'j trov'iĝ'is en profund'a konversaci'o pri poezi'o. Hazard'e la jun'a nep'o de la verk'ist'o ven'is en la ĉambr'o'n. “Salut'u la majest'a'n moŝt'o'n, knab'o,” ordon'is Hug'o al la et'ul'o. Sed la imperi'estr'o ne'e sku'is si'a'n kap'o'n dir'ant'e. “Ne, infan'o; en ĉi tiu ĉambr'o est'as nur unu majest'ul'o: vi'a av'o!”
182. Rapid'sprit'a.
Robert Benchley, uson'a humur'ist'o, kiu mort'is baldaŭ post la du'a mond'milit'o, est'is not'ind'a pro si'a'j sprit'a'j rimark'o'j.
Dum la milit'o, li el'ven'is iu'vesper'e el luks'a klub'o; antaŭ la pord'o li vid'is vir'o'n en uniform'o, kiu'n li frap'is sur ŝultr'o'n ordon'ant'e: “Hav'ig'u al mi aŭt'o'n!”
La uniform'it'a figur'o furioz'e turn'is si'n kaj indign'e inform'is la ali'a'n, ke li est'as ne pord'ist'o sed sub'admiral'o.
“Bon'e,” dir'is Benchley, “hav'ig'u al mi batal'ŝip'o'n!”
183. Vin'o kun akv'o.
Kiam la fam'a German'a poet'o Goethe est'is jun'a, li ven'is iu'tag'e en kamp'ar'a'n gast'ej'o'n kaj mend'is glas'o'n da vin'o.
La mastr'o al'port'is la vin'o'n, kaj Goethe en'verŝ'is iom da akv'o en la glas'o'n, por far'i la vin'o'n mal'pli fort'a.
Kelk'a'j kamp'ar'an'o'j, kiu'j sid'is ĉe apud'a tabl'o, mok'e pri'rid'is la jun'ul'o'n pro li'a ag'o; sed la poet'o traf'e respond'is al ili per jen'a'j vers'o'j, kiu'j'n li direkt'is al la gast'ej'estr'o: Akv'o sol'a mut'ig'as, Tio'n pruv'as la fiŝ'o'j probabl'e; Vin'o sol'a stult'ig'as, Tio'n pruv'as la vir'o'j ĉe'tabl'e; Ne vol'as mi est'i kiel tiu'j ĉi, Do akv'o'n en la vin'o'n en'verŝ'as mi.
184. Amator'a poet'o.
La German'a poet'o Schiller oft'e est'is ĝen'at'a de entuziasm'a'j jun'ul'o'j, kiu'j pro tro'a mem'fid'o imag'is si'n kapabl'a'j mem far'i poem'o'j'n. Iu'tag'e li trov'is sur la tabl'o de tia diletant'o not'libr'o'n sur kies last'a paĝ'o trov'iĝ'is jen'a'j bombast'a'j vers'o'j: La bril'radi'a sun’ merg'iĝ'as Ĝis la profund'a grund’ de l’mar’, Post tiu ŝvel'parol'a komenc'o la jun'ul'o evident'e ne plu sci'is kia'manier'e daŭr'ig'i. Sed Schiller flug'rapid'e ek'pren'is plum'o'n kaj al'don'is la mok'a'n fin'o'n: La fiŝ'o'j nun jam ek'ŝvit'iĝ'as, Ho sun'o, ne est'u barbar’!
185. Portret'o.
La pentr'ist'o Liebermann, kiu loĝ'is en Berlino kaj ĝis la aĝ'o de naŭ'dek jar'o'j ĉiu'jar'e produkt'is nov'a'j'n majstr'o-verk'o'j'n, est'is krom'e fam'a pro si'a'j drast'a'j el'dir'o'j. Iu'tag'e riĉ'a sinjor'o, kies portret'o'n li est'is far'int'a, ven'is al li plend'ant'e, ke la bild'o ne est'as sufiĉ'e simil'a. Liebermann abrupt'e inter'romp'is li'n: “Sen'senc'aĵ'o! Mi far'is vi'n eĉ pli simil'a ol vi ver'e est'as!”
186. La park'o de liber'ec'o.
Antaŭ iom da temp'o, ekster'land'an'o vizit'ant'a Londono dev'is agnosk'i: “nun mi ver'e konvink'iĝ'is, ke la Brit'o'j kred'as je liber'ec'o de parol'ad'o. Hodiaŭ mi vetur'is en mi'a aŭt'o tra Hyde-Park'o; hazard'e mi aŭd'is, kiel unu el la orator'o'j vigl'e denunc'as la brut'ec'o'n kaj korupt'ec'o'n de la ĉef'urb'a polic'o. Mi halt'ig'is mi'a'n aŭt'o'n por mem aŭskult'i, sed forges'is mal'funkci'ig'i la motor'o'n. Ĝust'e en tiu moment'o mi vid'is gigant'a'n vir'o'n, membr'o'n de la “brut'a kaj korupt'a” polic'ist'ar'o, al'proksim'iĝ'i en mi'a direkt'o. Mi pens'is: “nun mi vid'os spektakl'o'n!” Mi supoz'is, ke li pren'os la parol'ant'o'n ĉe la kol'um'o kaj for'tren'os li'n al mal'liber'ej'o. Sed kiam la polic'ist'o est'is pli proksim'a, li turn'is si'n — je mi'a surpriz'o — ne al la parol'ant'o sed al mi, kaj ĝentil'e pet'is: “Bon'vol'u afabl'e mal'funkci'ig'i vi'a'n motor'o'n, la hom'o'j ne pov'as aŭd'i, kio'n la sinjor'o dir'as.”
187. Tro riĉ'a.
Patr'in'o demand'is al Benjameno Franklin, kial tro'a riĉ'ec'o oft'e est'as akompan'at'a de sen'iluzi'iĝ'o.
Franklin, vid'ant'e frukt'o'plen'a'n korb'o'n, pren'is unu pom'o'n kaj don'is ĝi'n al la knab'o, kiu lud'is en la ĉambr'o. La infan'o preskaŭ ne pov'is firm'ten'i ĝi'n per si'a mal'grand'a man'o. Franklin nun prezent'is ali'a'n pom'o'n, kiu'n la knab'o pen'e pren'is per la ali'a man'et'o. Fin'e Franklin donac'is tri'a'n frukt'o'n, pli bel'a'n ol la du ali'a'j; la infan'o kun'ig'is ambaŭ man'o'j'n kaj met'is ili'n antaŭ la brust'o'n, por ricev'i la tri'a'n pom'o'n met'it'a'n sur la du ali'a'j'n. Sed li ne sukces'is, la tri'a frukt'o fal'is ter'e'n kaj la knab'o ek'plor'is.
Franklin turn'is si'n al la patr'in'o: “Vid'u! Kun du pom'o'j la et'ul'o est'is feliĉ'a, kun tri pom'o'j li ne plu est'as tia! Tro'a riĉ'ec'o oft'e far'iĝ'as ĝen'a.”
188. Epidemi'o.
Mar'ist'o est'is mord'it'a de arane'o. La kapitan'o per'radi'e pet'is kurac'ist'a'n konsil'o'n. Oni ordon'is, don'i al la vir'o mult'e da viski'o. Post du hor'o'j la kapitan'o de'nov'e per'radi'is, ke la vir'o re'san'iĝ'is, sed ke epidemi'o ek'est'is inter la ŝip'an'o'j: ĉiu'j est'is mord'it'a'j de arane'o'j.
189. Geni'a Hom'ec'o.
Mult'a'j anekdot'o'j ekzist'as pri la fam'a scienc'ist'o Einstein, kre'int'o de la teori'o pri relativ'ism'o, patr'o de ni'a atom'a epok'o. Oni rakont'as, ke li'a person'a si'n'ten'o est'as simpl'a, modest'a, ne'pretend'a, de mild'a humor'o kaj varm'a hom'ec'o.
Loĝ'ant'e en du-etaĝ'a dom'o en Princ'et'o'n, li iu'tag'e mend'is la instal'o'n de elektr'a lift'o. Surpriz'it'e amik'o demand'is li'n: “Di'o mi'a, kial vi far'is tio'n?
Por kio vi bezon'as lift'o'n?” — “Mi mem ne sci'as,” mild'e respond'is Einstein, “sed la vir'o, kiu vend'as ĝi'n, est'is tiel afabl'a, ke mi ver'e ne pov'is dir'i ne.”
* Jun'a knab'in'o, kiu loĝ'is proksim'e al la eminent'a matematik'ist'o, inter'amik'iĝ'is kun li kaj vizit'is li'n preskaŭ en ĉiu post'tag'mez'o. La patr'in'o mir'is kaj fin'e demand'is la profesor'o'n, ĉu la et'ul'in'o ne ĝen'as li'n kaj pri kio ili konversaci'as. “Est'as tre simpl'e,” li klar'ig'is, “ŝi al'port'as por mi kuk'et'o'j'n kaj mi far'as ŝi'a'j'n matematik'a'j'n task'o'j'n por la lern'ej'o.”
* Kiam Einstein est'is invit'it'a vizit'i la reĝ'o'n de Belgi'o, oni send'is ofic'ist'ar'o'n al la staci'dom'o, por akcept'i li'n; ŝofor'o kaj serv'ist'ar'o est'is pret'a'j, por help'i li'n pri la kofr'ar'o. Sed van'e ili atend'is la fam'ul'o'n. Tiu est'is jam modest'e el'ir'int'a el la trajn'o kaj trot'int'a al la palac'o, port'ant'e si'a'n mal'grand'a'n valiz'o'n. Post'e li simpl'e klar'ig'is: “Mi ŝat'as pied'ir'i”
190. Detektiv'o Arthur Conan Doyle, Angl'a aŭtor'o, iu'tag'e al'ven'is en Parizo kaj antaŭ la staci'dom'o pren'is taksi'o'n por vetur'i al la hotel'o. Kiam li pag'is, la ŝofor'o dir'is ĝentil'e: “Dank'o'n, sinjor'o Doyle.”
“Kiel vi sci'as, kiu mi est'as,” sci'vol'e demand'is la detektiv'o.
“Est'is sci'ig'o en la gazet'o, ke vi al'ven'os,” klar'ig'is la ŝofor'o, “ke vi al'ven'os en Parizo el la sud'o de Franci'o. Mi vid'is laŭ vi'a ekster'o, ke vi est'as Angl'o, kaj evident'e vi'a'j har'o'j est'is tond'it'a'j last'a'foj'e de sud'franc'a barbir'o. Pro ĉio ĉi mi ek'kon'is vi'n.”
“Tio est'as ekster'ordinar'a!” dir'is Doyle, “Kaj ĉu tiu'j est'is la sol'a'j fakt'o'j por vi'a konklud'o?”
“Cert'e,” dir'is la ŝofor'o, “kaj krom'e vi'a nom'o est'as sur la kofr'o'j.”
191. Churchill kaj la karp'o.
La sekv'a anekdot'o baz'iĝ'as sur fikci'a rendevu'o inter Churchill, Mus'sol'in'i kaj Hitler, kiu (ne) okaz'is dum la Du'a Mond'milit'o en la fam'a park'o de Versajl'o.
En 1940 Hitler est'is konker'int'a Franci'o'n kaj, cert'a pri si'a fin'a venk'o, li invit'is Mus'sol'in'i kaj Churchill, por diskut'i la pac'kondiĉ'o'j'n aŭ pli'mal'pli dikt'i ili'n.
Laŭ si'a buldog'a manier'o Churchill insist'is, ke ankoraŭ la venk'o ne est'as cert'ig'it'a, kaj fin'e li propon'is al la furioz'a Hitler jen'o'n: “Vid'u, tie en la lag'et'o naĝ'as unu el la fam'a'j cent'jar'a'j karp'o'j; ni ĉiu'j prov'u kapt'i ĝi'n, kaj tiu, kiu sukces'os, gajn'os ankaŭ la milit'o'n”
Flug'rapid'e Hitler el'poŝ'ig'is si'a'n revolver'o'n, cel'is kaj paf'is ses'foj'e, sed mal'traf'is la karp'o'n. Tuj Mus'sol'in'i streĉ'is si'a'n sport'hard'it'a'n korp'o'n, rapid'is al la lag'et'o, en'salt'is kaj naĝ'is sub'akv'e'n, por kapt'i la fiŝ'o'n per la man'o'j. Sed ankaŭ li mal'sukces'is.
Trankvil'e Churchill pren'is kuler'o'n de la tabl'o, ir'is al la lag'et'o kaj komenc'is el'ĉerp'i iom da akv'o, kiu'n li verŝ'is mal'antaŭ'e'n trans si'a'n ŝultr'o'n. Mok'e Hitler demand'is li'n pri la cel'o de li'a stult'a si'n'ten'o.
Sen inter'romp'i la ĉerp'ad'o'n Churchill respond'is: “Mi el'ig'as la akv'o'n el la lag'et'o, kuler'o'n post kuler'o; tio cert'e daŭr'os long'a'n temp'o'n, sed fin'e mi kapt'os la karp'o'n...kaj mi venk'os.”
192. Cenzur'ist'o.
Student'o en kolegi'o skrib'is hejm'e'n; la leter'o en'ten'is cert'a'n kritik'o'n pri la kolegi'a'j aŭtoritat'o'j, kaj li fin'is ĝi'n per: “Mi ne sci'as, ĉu tiu leter'o ating'os vi'n, ĉar ebl'e la kolegi'a cenzur'ist'o mal'ferm'os ĝi'n.”
Kelk'a'j'n tag'o'j'n post'e li'a'j ge'patr'o'j ricev'is not'o'n de la kolegi'estr'o: “La raport'o en la leter'o de vi'a fil'o ne est'is korekt'a; ni neniam mal'ferm'as kovert'o'j'n.”
193. Grand'a reĝ'o.
Pri la Dan'a reĝ'o Christian X oni rakont'as, ke li oft'e don'is pruv'o'j'n de sprit'a vigl'ec'o. Post la German'a invad'o en 1940, li firm'e rezist'is al ĉia kompromis'o kun la mal'amik'o'j; per si'a impon'a person'ec'o li ŝirm'is mult'a'j'n hom'o'j'n kaj sav'is la viv'o'n de mil'o'j da Dan'a'j jud'o'j.
En la tag'o de la invad'o, kelk'a'j German'a'j soldat'o'j gvid'at'a'j de jun'a arogant'a oficir'o penetr'is en la palac'o'n, mort'ig'is la gard'ist'o'j'n kaj bru'e rapid'is en la labor'ĉambr'o'n de la reĝ'o. Silent'e star'is la reĝ'o mal'antaŭ si'a skrib'o'tabl'o, kun rid'et'o sur la vizaĝ'o. Iel ne'cert'a pro la mal'kutim'a situaci'o, la oficir'o raŭk'e al'kri'is la reĝ'o'n: “Ĉu vi ankoraŭ vol'as dir'i i'o'n, majest'o?” Stoik'e la reĝ'o respond'is: “Mi kred'as, leŭtenant'o, ke vi forges'is frap'i ĉe la pord'o, antaŭ ol vi en'ven'is!”
* Dum la tut'a milit'o ekzist'is en Dani'o — krom la “sub'ter'a”
rezist'ad'o — iu Dan'a special'aĵ'o, la “surfac'a” rezist'ad'o, kiu est'is konduk'at'a kaj organiz'at'a de la reĝ'o mem.
Ĉiu'tag'e la reĝ'o rajd'is tra la strat'o'j de Kopenhago kaj ĉiam sen gard'ist'o'j. Iu'n maten'o'n li fal'is de la ĉeval'o kaj difekt'is la krur'o'n. Ne'long'e post'e, kon'at'a Dan'a kompromis'ul'o vizit'is li'n kaj postul'is, ke la reĝ'o per'radi'e ordon'u al la Dan'a popol'o, mal'daŭr'ig'i la sabot'ad'o'n kontraŭ la invad'int'o'j. La firm'a respond'o de la reĝ'o est'is: “Vi erar'as; mi difekt'is la krur'o'n, ne la kap'o'n!”
194. Tro modest'a.
Thomas Man'n iam est'is prezent'it'a al iu sukces'a Uson'a aŭtor'o, kiu mizer'e humil'ig'is si'n antaŭ la fam'a roman'ist'o kaj konfes'is, ke li mem est'as simpl'a diletant'o, fuŝ'ul'o, kiu ne merit'as, est'i nom'at'a verk'ist'o en la ĉe'est'o de tiel eminent'a art'ist'o.
Man'n est'is ĝentil'a, sed post'e li dir'is al amik'o: “Tiu vir'o ne hav'as la rajt'o'n, tia'manier'e mal'grand'ig'i si'n; li ne est'as tiom eminent'a.”
195. Tambur'i.
Kiam Jozefo Haydn est'is nur ses'jar'a knab'o, li ne'atend'it'e dev'is lud'i la tambur'o'n. Est'is la Pentekost'a semajn'o, en kiu mult'a'j procesi'o'j est'is aranĝ'it'a'j. Li'a fleg'o'patr'o Franck, kiu direkt'is la muzik'ist'ar'o'n je tiu'j okaz'o'j, trov'iĝ'is en grand'a embaras'o pro la subit'a mort'o de si'a tambur'ist'o. Li decid'is, ke Jozefo tuj dev'os ek'lern'i lud'i la instrument'o'n.
Mal'long'e li montr'is al la knab'o, kia'manier'e far'i la frap'mov'o'j'n, ordon'is al li ekzerc'ad'i kaj diktator'e el'ir'is.
Jozefo pren'is mal'grand'a'n korb'o'n, kia'n oni uz'as en la kamp'ar'o por bak'i pan'o'n, kovr'is ĝi'n per tuk'o, met'is la tut'o'n sur rembur'it'a'n seĝ'o'n kaj tambur'is tiel entuziasm'e, ke li ne rimark'is, ke la farun'o el'fal'is de la korb'o kaj ruin'ig'is la valor'a'n seĝ'o'n. Kiam Franck re'ven'is en la ĉambr'o'n, li vol'is riproĉ'i la knab'o'n, sed li tuj re'pac'iĝ'is vid'ant'e, ke Jozefo jam far'iĝ'is perfekt'a tambur'ist'o.
La post'a'n tag'o'n, la knab'o fier'e marŝ'is en la procesi'o. La tambur'o, kiu est'is tro pez'a por la et'ul'o, est'is fiks'it'a sur la dors'o de ĝib'ul'o, mal'antaŭ kiu la knab'o marŝ'is lud'ant'e ĝi'n. Tio cert'e est'is ne'ordinar'a vid'aĵ'o, sed la muzik'o est'is perfekt'a.
Proksim'um'e kvin'dek jar'o'j'n post'e, Haydn montr'is al Angl'a tambur'ist'o dum orkestr'a prov'o, kiel lud'i la tambur'o'n. Ebl'e li tiam memor'is pri si'a'j unu'a'j eksperiment'o'j per tiu instrument'o.
196. Mensog'o'j.
Mark Twain akr'e plend'is pri hom'o'j, kiu'j rakont'ant'e histori'o'n inter'romp'ad'as si'n, por demand'i, ĉu oni jam aŭd'is ĝi'n. Mark Twain iam est'is kun'e kun Henry Irving. La aktor'o demand'is li'n, ĉu li jam aŭd'is cert'a'n rakont'o'n kaj Twain ĝentil'e ne'is. Irving daŭr'is rakont'i kaj post'e far'is la sam'a'n demand'o'n. Ating'int'e preskaŭ la kulmin'o'n de la rakont'o, Irving de'nov'e demand'is, ĉu li jam aŭd'is ĝi'n. Twain dir'is: “Mi pov'is mensog'i du'a'n foj'a'n, pro ĝentil'ec'o; sed tio est'as la lim'o. Mi ne pov'as mensog'i tri'a'n foj'o'n pro io ajn. Mi ne nur aŭd'is la rakont'o'n, mi mem invent'is ĝi'n.”
197. Feliĉ'a kurac'ist'o.
D-ro Samuel Garth, fam'a Angl'a medicin'ist'o en la komenc'o de la dek'ok'a jar'cent'o, iom tro ŝat'is la vin'o'n. Iu'tag'e li rest'is en klub'ej'o, por trink'i ĝis mal'fru'a hor'o. Amik'o admon'is li'n: “Ver'e, Garth, vi dev'as ĉes'ig'i la trink'ad'o'n kaj rapid'i al vi'a'j pacient'o'j!”
“Ne mult'e grav'as,” trankvil'e respond'is Garth, “ĉu mi vid'os ili'n en ĉi tiu vesper'o aŭ morgaŭ; ĉar naŭ el ili hav'as tiel mal'bon'a'n korp'a'n konstituci'o'n, ke ĉiu'j kurac'ist'o'j en la mond'o ne pov'us sav'i ili'n; kaj la ali'a'j ses hav'as tiel bon'a'n konstituci'o'n, ke ĉiu'j kurac'ist'o'j en la mond'o ne pov'us mort'ig'i ili'n.”
198. Von Hindenburg.
Kiam Basil Cameron, muzik'direkt'ist'o, komenc'is si'a'n karier'o'n, li serĉ'is konven'a'n pseŭdonim'o'n kaj fin'e al'pren'is “Von Hindenburg” kiel si'a'n art'ist'a'n nom'o'n.
Ĝi ja est'is bon'a nom'o, almenaŭ ĝis la komenc'o de Aŭgust'o 1914.
Tiam “Von Hindenburg” kviet'e mal'aper'is en Angli'o, sam'kiel mult'a'j ali'a'j “German'o'j” de la epok'o.
En ĉi tiu kaz'o tamen la publik'o tre mir'is, kiam ĝi ek'sci'is ke la bril'a jun'a direkt'ist'o, kies muzik'a'n lert'ec'o'n ili antaŭ'e tre admir'is, nun komand'as la German'a'n arme'o'n.
199. Nokt'o'mez'a al'vok'o.
Mez'e en la nokt'o, kurac'ist'o ricev'is telefon-al'vok'o'n de vir'o, kies famili'o'n li ne est'is kurac'int'a dum long'a temp'o.
“Doktor'o,” ekscit'iĝ'is la vir'o, “bon'vol'u tuj ven'i! Mi'a edz'in'o sufer'as fort'a'j'n dolor'o'j'n; mi est'as cert'a, ke tem'as pri apendic'it'o.”
La doktor'o, ankaŭ du'on'e en'dorm'a, iom'et'e memor'is la medicin'a'n histori'o'n de la famili'o kaj dir'is: “Nu, ver'ŝajn'e tut'e ne tem'as pri tio. Mi vizit'os ŝi'n morgaŭ maten'e. Ne zorg'u! Ver'ŝajn'e est'as nur dispepsi'o.”
“Sed, doktor'o, vi dev'as ven'i sen'prokrast'e. Tut'cert'e est'as apendic'it'o,”
protest'is la embaras'it'a edz'o.
“Aŭd'u, s-ro Johnson,” furioz'is la kurac'ist'o, “mi el'pren'is la apendic'o'n de vi'a edz'in'o jam antaŭ du jar'o'j. Vi sci'as, ke ŝi ne ek'hav'is ali'a'n apendic'o'n!”
“Vi prav'as,” aŭd'iĝ'is el la telefon'o, “sed mi ek'hav'is ali'a'n edz'in'o'n.”
200. Ŝerc'aĉ'o Mark Twain iam renkont'is ĉe la ĉeval'konkurs'o'j amik'o'n kiu plend'is: “Mi est'as sen'mon'a! Mi ŝat'us, ke vi aĉet'u por mi bilet'o'n, por re'vetur'i al la urb'o.”
“Ha, mi mem est'as preskaŭ sen'mon'a,” dir'is Twain. “Sed mi dir'os al vi, kio'n far'i. Vi kaŝ'u vi'n sub mi'a sid'lok'o kaj mi kovr'os vi'n per mi'a'j krur'o'j.”
La amik'o konsent'is, kaj Twain ir'is al la bilet'ej'o kaj aĉet'is du bilet'o'j'n.
Kiam la vagon'ar'o est'is sur'voj'e kaj la imag'a “kaŝ'vojaĝ'ant'o” est'is komfort'a sub la sid'lok'o, la konduktor'o en'ven'is kaj Twain don'is al li la du bilet'o'j'n.
“Kie est'as la du'a pasaĝer'o?” demand'is la konduktor'o.
Twain fingr'o'frap'et'is si'a'n tempi'o'n kaj laŭt'voĉ'e dir'is: “Tio est'as la bilet'o de mi'a amik'o. Li est'as iom strang'a kaj ŝat'as vetur'i sub la benk'o”
201. Tord'it'a dors'o Komerc'ist'o, kiu dezir'is evit'i la pren'em'a'j'n intenc'o'j'n de deleg'it'o de iu bon'far'a asoci'o, instrukci'is si'a'n sekretari'in'o'n dir'i, ke li est'as mal'san'a.
Decid'int'e, far'i serioz'a'n afer'o'n el tiu mal'san'o, la sekretari'in'o inform'is la vizit'ant'o'n: “Mi bedaŭr'as, sed S-ro Johnson ne pov'as akcept'i vi'n hodiaŭ; li sufer'as pro tord'it'a dors'o.”
La deleg'it'o est'is iom'et'e surpriz'it'a, post'e li ĵet'is mok'a'n rigard'et'o'n al la sekretari'in'o dir'ant'e: “Mi ne ven'is ĉi tie'n, por lukt'i kun S-ro Johnson.
Mi nur vol'is parol'i kun li.”
202. Mal'inteligent'a.
Vilaĝ'a bub'o, kiu'n ĝeneral'e oni opini'is ne tre inteligent'a, ĝen'is plen'okup'at'a'n forĝ'ist'o'n per daŭr'a fiks'rigard'ad'o. Esperant'e for'tim'ig'i li'n, la forĝ'ist'o subit'e ten'is ruĝ-ard'a'n fer'aĵ'o'n sub la naz'o de la knab'o.
“Se vi don'os al mi du'on'a'n dolar'o'n, mi lek'os ĝi'n,” dir'is la naiv'aspekt'a jun'ul'o.
La forĝ'ist'o prezent'is la mon'er'o'n. Sen'vort'e la knab'o ek'pren'is la mon'er'o'n, lek'is ĝi'n, en'poŝ'ig'is ĝi'n kaj mal'laŭt'e fajf'ant'e for'ir'is.
203. Embaras'a situaci'o.
Dum Coolidge est'is prezident'o de Uson'o, gast'o en la Blank'a Dom'o trov'iĝ'is en strang'a situaci'o. Ĉe la famili'a maten'manĝ'o li sid'is dekstr'e de la Prezident'o. Je si'a grand'a surpriz'o li vid'is, ke Coolidge pren'as si'a'n kaf'o'tas'o'n, verŝ'as grand'a'n kvant'o'n de ĝi'a en'hav'o en la profund'a'n sub'tas'o'n kaj mal'rapid'e al'don'as iom da krem'o kaj iom da suker'o.
La gast'o tiel embaras'iĝ'is, ke li tut'e perd'is si'a'n si'n'ten'o'n. En panik'a alarm'o, li sent'is, ke dec'us al li kiel gast'o, far'i sam'e kiel la Prezident'o. Li rapid'eg'e verŝ'is si'a'n propr'a'n kaf'o'n en la sub'tas'o'n kaj sekv'is la ekzempl'o'n. Sed fin'far'int'e tio'n, li ek'trem'is pro terur'o, kiam li vid'is, ke Coolidge pren'is si'a'n sub'tas'o'n kaj met'is ĝi'n sur la plank'o'n por la kat'o.
204. Arane'o Kiam Mark Twain est'is ĵurnal'ist'o, li publik'ig'is mal'grav'a'n ĵurnal'o'n en Missouri. Iu'tag'e li ricev'is leter'o'n de abon'ant'o kun la sci'ig'o, ke tiu trov'is arane'o'n en si'a ĵurnal'o. Kaj li demand'is, ĉu tio est'as bon'a aŭ mal'bon'a aŭgur'o.
Twain skrib'e respond'is: “Trov'i arane'o'n en vi'a ĵurnal'o antaŭ'sign'as nek bon'o'n nek mal'bon'o'n. La arane'o tra'rigard'is ni'a'n ĵurnal'o'n nur por vid'i, kiu komerc'ist'o ne reklam'as en ĝi; tiel ĝi pov'us ir'i al la koncern'a butik'o, teks'i si'a'n arane'aĵ'o'n trans la en'ir'pord'o'n kaj loĝ'i tie ne'ĝen'at'e kaj en pac'o dum la ceter'o de si'a viv'o.”
205. Konkurenc'o.
Jun'a kaj konscienc'a vir'o hav'is gazet'kiosk'o'n antaŭ bank'a konstru'aĵ'o.
Iu'tag'e unu el li'a'j amik'o'j preter'pas'e halt'is kaj pet'is de li prunt'e'don'o'n de kvin dolar'o'j.
“Mi bedaŭr'as,” dir'is la jun'ul'o sincer'e, “est'as domaĝ'e, ke mi ne pov'as far'i tio'n. Vid'u mi hav'as kontrakt'o'n kun la bank'o.”
“Vi, kontrakt'o'n kun la bank'o? Kio'n vi vol'as dir'i?”
“Nu, kompren'u, est'as tia'manier'e. Mi ne don'as prunt'o'j'n. La bank'o ne vend'as gazet'o'j'n. Est'as perfekt'a inter-konsent'o. Mi bedaŭr'as, sed tio lig'as mi'n.”
206. Kio est'as proverb'o?
Proverb'o'j est'as grav'a part'o de la naci'a'j literatur'o'j, part'o kiu est'as plej proksim'a al la anim'o de la popol'amas'o'j. Jen kelk'a'j interes'a'j difin'o'j.
Proverb'o'j est'as : • Popol'a'j maksim'o'j en'hav'ant'a'j konsil'o'n aŭ konstat'o'n pri ĝeneral'a, psikologi'a aŭ moral'a ver'aĵ'o.
• Fragment'o'j de antikv'a saĝ'ec'o, konserv'it'a'j pro si'a'j mal'long'ec'o kaj taŭg'ec'o.
• La fil'in'o'j de ĉiu'tag'a spert'o.
• Mal'long'a'j fraz'o'j ĉerp'it'a'j el long'a spert'o.
Iu modern'a spert'ul'o dir'as: Far'i difin'o'n de proverb'o est'as tro mal'facil'e por kompens'i la klopod'o'n.
Cert'e, proverb'o'j kutim'e en'hav'as i'a'n pik'ant'a'n antitez'o'n, rim'o'n aŭ aliteraci'o'n, por far'iĝ'i ver'e popular'a'j. Tre oft'e divers'a'j naci'o'j esprim'as la sam'a'n spert'o'n laŭ tre mal'sam'a manier'o, uz'ant'e ide'o'j'n, kiu'j est'as al ili familiar'a'j.
Temp'o est'as mon'o.
Mi'a dom'o est'as mi'a kastel'o.
Kie est'as vol'o est'as voj'o.
Sang'o est'as pli dens'a ol akv'o.
La fru'a bird'o kapt'as la verm'o'n.
Gard'u vi'a'j'n penc'o'j'n kaj la pund'o'j gard'os si'n mem.
Sci'o est'as potenc'o.
Ne salt'u el la pat'o en la fajr'o'n.
Sci'vol'em'o mort'ig'is la kat'o'n.
Erar'o'j okaz'as.
Mal'saĝ'ul'o kaj li'a mon'o est'as baldaŭ apart'ig'it'a'j.
Rigard'u, antaŭ ol vi salt'as!
Pri'pens'u, ke vi ne est'as la sol'a ŝton'et'o sur la plaĝ'o.
Dorm'ant'a'n hund'o'n las'u kuŝ'ant'a.
Oni ne pov'as manĝ'i si'a'n kuk'o'n kaj re'ten'i ĝi'n.
Saŭc'o por la anser'in'o ankaŭ est'as saŭc'o por la vir'anser'o.
Du'on'sci'o est'as danĝer'a.
For de l’ okul'o, for el la memor'o.
Far'u fojn'o'n dum la sun'o bril'as.
Oni pov'as konduk'i ĉeval'o'n al la akv'o, sed oni ne pov'as dev'ig'i ĝi'n trink'i.
Infan'o'j est'u vid'at'a'j, ne aŭd'at'a'j!
Est'as pli facil'e, kapt'i muŝ'o'j'n per miel'o ol per vinagr'o.
Hund'o, kiu boj'as, mal'oft'e mord'as.
Ne brul'ig'u kandel'o'n de ambaŭ pint'o'j.
Bon'a reputaci'o pli valor'as ol or'o.
Se simi'o reg'as, danc'u antaŭ ĝi.
La lang'o de saĝ'ul'o est'as en li'a kor'o, la lang'o de stult'ul'o en li'a buŝ'o.
La sonĝ'o'j de kat'o ĉiam tem'as pri mus'o'j.
Mon'o est'as dolĉ'a balzam'o.
La vost'o de hund'o neniam star'as rekt'e.
Mi demand'is la mul'o'n: “Kiu est'as vi'a patr'o?” kaj ĝi respond'is: “Mi'a patr'in'o est'as ĉeval'in'o.”
Eĉ griz'a skarab'o est'as bel'a por la okul'o'j de la patr'in'o.
Neniam don'u konsil'o'n ĉirkaŭ'it'e de hom'amas'o.
Kiu hav'as san'o'n, tiu hav'as esper'o'n; kaj kiu hav'as esper'o'n, tiu hav'as ĉio'n.
Ĵet'u feliĉ'ul'o'n en la mar'o'n, kaj li el'ven'os kun fiŝ'o en la buŝ'o.
Se vi'a najbar'o pilgrim'is al Mekk'o unu'foj'e, observ'u li'n; se li pilgrim'is du'foj'e, evit'u li'n; se tri'foj'e, trans'loĝ'iĝ'u en ali'a'n strat'o'n.
En la infer'o ne est'as aer'um'il'o'j.
Maten'a krepusk'o ne ven'as du'foj'e, por vek'i vir'o'n.
Proverb'o est'as por parol'aĵ'o, kio sal'o est'as por manĝ'aĵ'o.
Nur mul'o mal'konfes'as si'a'n de'ven'o'n.
Kiu ŝtel'as ov'o'n, tiu ŝtel'os kamel'o'n.
Proverb'o'j est'as la lum'ig'il'o'j por la vort'o'j.
Kiam for'est'as la leon'o, tiam la hien'o'j lud'as.
Oni ĵet'as ŝton'o'j'n nur al arb'o, kiu port'as frukt'o'j'n.
La viv'o simil'as al fajr'o: ĝi komenc'iĝ'as per fum'o kaj fin'iĝ'as en cindr'o.
Paser'o'j, kiu'j imit'as pav'o'j'n, pov'as facil'e romp'i femur'o'n.
Se vi ne hav'as ide'o'j'n, al'iĝ'u al la arme'o; se vi ne hav'as riz'o'n, kuir'u fazeol'o'j'n.
Manĝ'u unu part'et'o'n de ajl'o, kaj vi odor'os ajl'e; manĝ'u du part'et'o'j'n, kaj vi odor'os sam'e.
Fid'u al sklav'o: vi perd'os unu okul'o'n; fid'u al vi'a'j infan'o'j: vi perd'os ambaŭ.
Nur river'o'j kaj river'et'o'j pov'as mal'aper'i sen post'sign'o, popol'o ne pov'as.
Ver'a ruben'o ne pov'as sub'iĝ'i en ŝlim'o.
Kiam vi vid'as la tig'o'n kaj radik'o'n de nimfe'o, vi dev'us est'i kapabl'a, ek'kon'i la profund'o'n.
Se vi prov'as akr'ig'i putr'a'n bambu'o'n, ĝi ne pint'iĝ'os.
La hero'o aper'as nur, kiam la tigr'o jam mort'is.
Mal'jun'a'j bov'o'j ŝat'as mol'a'j'n herb'o'j'n.
Ju pli grand'a la tigr'o, des pli grand'a'j la pied'sign'o'j.
Kvankam la skolopendr'o romp'is si'a'n pied'o'n, tio ne influ'as ĝi'a'n mov'ad'o'n.
Se kudr'il'o pov'as tra'pik'i, ne uz'u hak'il'o'n.
Lig'u kok'id'o'n per elefant-ŝnur'eg'o, ĝi for'glit'os; lig'u elefant'o'n per kok'id-ŝnur'et'o, ĝi romp'iĝ'os.
Se vi obe'as la vort'o'j'n de vi'a'j ge'patr'o'j, vi pov'as bol'ig'i fer'a'j'n plat'o'j'n kaj ŝton'o'j'n, kaj ili mol'iĝ'os.
La zorg'o pri unu fil'in'o egal'as al tiu pri mil bov'o'j.
La kurac'ist'o est'u mal'jun'a kaj la advokat'o jun'a.
Bon'a arb'o pov'as loĝ'ig'i dek mil bird'o'j'n.
Se la bov'o'j est'as dis'pel'it'a'j, la tigr'o kapt'as ili'n.
Se cirkonstanc'o'j est'as favor'a'j, akv'o flu'as supr'e'n.
La dezir'o rid'i est'as pli fort'a ol la dezir'o plor'i.
Nur sub nov'a reg'ant'o oni pov'as ek'kon'i la valor'o'n de la mal'nov'a.
Ben'o'j neniam ven'as du'op'e, akcident'o'j neniam sol'e.
Pli bon'e, est'i tro kred'em'a, ol tro skeptik'a.
Mal'antaŭ kapabl'a vir'o ĉiam est'as ali'a'j kapabl'a'j vir'o'j.
Kiu rajd'as sur tigr'o, neniam pov'as de'salt'i.
Ruĝ'naz'a vir'o pov'as est'i abstin'ul'o, sed neni'u kred'as tio'n.
Neniam respond'u leter'o'n, dum vi furioz'as.
La erar'o de unu moment'o far'iĝ'as la ĉagren'o de tut'a viv'o.
Se najbar'o est'as en vi'a frukt'o'ĝarden'o, mal'atent'o est'as la ver'a ĝentil'ec'o.
Bon'a kor'o ĉiam kaj ĉiel far'as et'a'n ekstr'aĵ'o'n.
Acid'a, dolĉ'a, amar'a, pik'ant'a — ĉio dev'as est'i gust'um'at'a.
Se vi sopir'as pri io sufiĉ'e long'e, vi ne plu dezir'as ĝi'n.
Ĉiu, kiu pov'as kontribu'i proverb'o'n, est'as pri'atent'ind'a, li est'u princ'o aŭ kuli'o.
Est'i ĝentil'a signif'as: nenial ofend'iĝ'i.
Societ'a mirakl'o: la mal'liber'ej'o'j est'as tag'e kaj nokt'e ŝlos'it'a'j, tamen ili konstant'e est'as plen'a'j; la templ'o'j est'as ĉiam mal'ferm'it'a'j kaj tamen ĉiam mal'plen'a'j.
La hom'o al'port'as neni'o'n ĉe nask'iĝ'o kaj neni'o'n for'port'as ĉe mort'iĝ'o.
Mal'jun'a fraŭl'o kompar'as viv'o'n al ĉemiz-buton'o, ĉar efektiv'e ambaŭ oft'e pend'as je unu faden'o.
Pli bon'e manĝ'o'j sen viand'o ol dom'o sen bambu'o.
Migdal'o'j ven'as al tiu'j, kiu'j ne hav'as dent'o'j'n.
Mal'nov'a zingibr'o est'as la plej akr'a.
Cent aŭd'o'j valor'as mal'pli ol unu vid'o.
La aŭtun'a mal'varm'o unu'e est'as sent'at'a de mal'dik'a vir'o.
Adamo pren'is ŝovel'il'o'n kaj Eva ŝpin-spindel'o'n, kaj de ili de'ven'as ni'a tut'a nobel'ar'o.
Pli bon'e mal'fort'a bier'o ol mal'plen'a kruĉ'o.
Oni dev'as konstru'i per la ŝton'o'j, kiu'j'n oni hav'as.
Kredit'o help'as rilat'e al mult'a'j supr'e'n, sed ankaŭ rilat'e al kelk'a'j mal'supr'e'n.
Ebri'ul'o est'as aŭ ŝaf'id'o, aŭ pork'o, aŭ simi'o, aŭ leon'o.
Ne dir'u i'o'n al vi'a amik'o, kio'n vi'a mal'amik'o ne sci'u.
Mal'bon'e tond'it'a har'ar'o est'as hont'aĵ'o por du vir'o'j.
Mal'sat'o est'as akr'a glav'o en san'a stomak'o.
Mult'a'j edz'iĝ'as pro mon'o, sed ricev'as nur la mon'uj'o'n.
Por mal'diligent'a'j pork'o'j la grund'o est'as ĉiam glaci'ig'it'a.
Hak'u kaj vi hav'os split'o'j'n.
De gras'a viand'o'tranĉ'aĵ'o fal'et'as gras'a'j gut'o'j.
Kiam la ĝoj'o est'as en la ĉambr'o, la mal'ĝoj'o est'as en la antaŭ'ĉambr'o.
Pri'juĝ'u knab'in'o'n ĉe la past'uj'o ne ĉe danc'ad'o.
La pord'o hav'as la plej mal'facil'a'n task'o'n en la dom'o.
Kiu vojaĝ'as en ali'a'j ŝtat'o'j, ferm'u si'a'n buŝ'o'n kaj mal'ferm'u la mon'uj'o'n.
Oni pov'as vid'i flik'it'a'n manik'o'n, sed ne mal'sat'a'n intest'o'n.
En soci'o: dir'i la ver'o'n est'as danĝer'e, aŭskult'i ĝi'n est'as mal'agrabl'e.
Kok'o oft'e kri'as sen venk'o.
Kiel oni prepar'as si'a'n lit'o'n, tiel oni kuŝ'as.
En la regn'o de la blind'ul'o'j la unu'okul'a'j est'as reĝ'o'j.
Oni dev'as forĝ'i la fer'o'n, dum ĝi est'as varm'eg'a.
Ne ekzist'as fum'o sen fajr'o.
La apetit'o ven'as dum la manĝ'ad'o.
Mort'int'o'j ne parol'as.
For el la okul'o'j, for el la kor'o.
Pli bon'e mal'fru'e ol neniam, Kia patr'o, tia fil'o.
Kiu viv'os, tiu vid'os Kiu dorm'as, tiu kvazaŭ manĝ'as.
Kiu rid'as la last'a, tiu rid'as plej bon'e.
Kiu sen'kulp'ig'as si'n, tiu si'n akuz'as.
La vest'o ne far'as monak'o'n.
Unu hirund'o ne far'as printemp'o'n.
Ĉiu laŭ si'a gust'o.
Am'o far'as pasi'o'n, sed mon'o far'as edz'iĝ'o'n.
Oni ĵet'as ŝton'o'j'n nur al frukt'o'plen'a'j arb'o'j.
Fiŝ'o sen trink'o est'as venen'o.
Parol'i afabl'e ne vund'as la lang'o'n.
Lakt'o post vin'o est'as venen'o, vin'o post lakt'o est'as ben'o.
Kiu sem'as dorn'o'j'n, ne ir'u nud'pied'e.
Enu'o est'as la patr'in'o de ĉiu'j mal'virt'o'j.
Kiu ne trink'as vin'o'n post la salat'o, est'as en danĝer'o mal'san'iĝ'i.
Am'o kaj mort'o, neni'o hav'as pli da fort'o.
Ĉiu komenc'o est'as mal'facil'a.
Escept'o'j konfirm'as la regul'o'n.
Kie mult'e da lum'o est'as, tie mult'e da ombr'o trov'iĝ'as.
Oni ne aĉet'u la kat'o'n en la sak'o.
Kia la mastr'o, tia la serv'ist'o.
Fin'o bon'a, ĉio bon'a.
Oni ek'kon'as la arb'o'n laŭ ĝi'a'j frukt'o'j.
Mal'permes'it'a'j frukt'o'j gust'as dolĉ'e.
Kiu ne risk'as, tiu ne gajn'as.
Post labor'o far'it'a, bon'e gust'as la ripoz'o.
Am'o blind'ig'as.
Ne ĉio est'as or'o, kio bril'as.
Kiu vol'as la cel'o'n, dev'as ir'i la voj'o'n.
Kiam la kat'o for'est'as, la mus'o'j danc'as sur tabl'o'j kaj benk'o'j.
Parol'i est'as arĝent'o, silent'i est'as or'o.
Ĉiu bala'u antaŭ si'a pord'o.
Oni ne laŭd'u la tag'o'n antaŭ la vesper'o.
Mal'sat'o est'as la plej bon'a kuir'ist'o.
Kiu al'ven'as unu'e, tiu muel'as unu'e.
Se oni don'as al la diabl'o unu fingr'o'n, li vol'as la tut'a'n man'o'n.
Inter lup'o'j kri'u lup'e.
Infan'o'j kaj mal'saĝ'ul'o'j dir'as la ver'o'n.
Kiel kant'as la mal'jun'ul'o'j, tiel pep'et'as la jun'ul'o'j.
Daŭr'a gut'ad'o kav'ig'as la ŝton'o'n.
Hom'o projekt'as, Di'o direkt'as.
Ir'u la ŝtup'ar'et'o'n mal'supr'e'n, kiam vi edz'iĝ'as; ir'u supr'e'n, kiam vi elekt'as amik'o'n.
Ne rigard'u la uj'o'n, sed la en'hav'o'n.
Kio'n vi san'a don'as, est'as or'o; kio'n vi mal'san'a don'as, est'as arĝent'o; kio'n post la mort'o vi don'as, est'as plumb'o.
Rapid'u, se vi vol'as akir'i kamp'o'n; ir'u mal'rapid'e, se vi vol'as pren'i edz'in'o'n.
Mal'jun'ec'o est'as kron'o el kard'o'j; jun'ec'o est'as kron'o el roz'o'j.
Se vi'a edz'in'o est'as mal'alt'a, klin'u vi'n kaj flustr'u en ŝi'a'n orel'o'n.
Kiam vi bezon'as suker'o'n, sal'o ne util'as.
Kiu est'as suspekt'em'a, tiu est'as suspekt'end'a.
La ver'o est'as pez'a, tial mal'mult'a'j em'as port'i ĝi'n.
Mal'fort'a'j mur'o'j invit'as la dom'rab'ist'o'n.
Kurac'ist'o de for est'as kia blind'a okul'o.
Se fripon'o kis'is vi'n, kalkul'u vi'a'j'n dent'o'j'n.
Ne parol'u pri sekret'a'j afer'o'j en kamp'o, kie trov'iĝ'as mult'a'j mal'alt'a'j mont'et'o'j.
La stomak'o port'as la pied'o'j'n.
La ŝtel'ist'o, kiu ne trov'as oportun'o'n ŝtel'i, kred'as si'n honest'ul'o.
Ŝaf'o'j sekv'as ŝaf'o'j'n.
Du sek'a'j branĉ'et'o'j ek'brul'ig'os unu verd'a'n.
Ŝlos'u vi'a'n pord'o'n kaj vi hav'os honest'a'j'n najbar'o'j'n.
Mort'int'o'j kaj for'est'ant'o'j ne hav'as amik'o'j'n.
Testament'o est'as pli danĝer'a eĉ ol kurac'ist'o; pli mult'a'j mort'is pro testament'ad'o ol pro mal'san'o.
Italio — por nask'iĝ'i; Franci'o — por loĝ'i; Hispanio — por mort'i.
Gast'o'j kaj fiŝ'o'j mal'bon'odor'as post la tri'a tag'o.
Di'o kurac'as, sed la kurac'ist'o en'spez'as.
Se du amik'o'j hav'as komun'a'n kas'o'n, unu kant'as kaj la ali'a plor'as.
Spegul'o dir'as al vi, kio'n la amik'o'j pri'silent'as.
Saĝ'ul'o komenc'as tie, kie stult'ul'o fin'as.
Ŝanĝ'i si'a'n opini'o'n, est'as sign'o pli de saĝ'ec'o ol de ne'sci'o.
Neni'o est'as pli facil'a, ol tromp'i honest'ul'o'n.
Pentr'aĵ'o'n kaj batal'o'n oni dev'as rigard'i de mal'proksim'e.
Vin'o hav'as du mank'o'j'n: se vi al'don'as akv'o'n, vi ruin'ig'as ĝi'n; se vi ne al'don'as akv'o'n, ĝi ruin'ig'as vi'n.
Mal'jun'a bov'o far'as rekt'a'n sulk'o'n.
Ne fid'u al vir'o'j silent'em'a'j nek al hund'o'j ne boj'ant'a'j.
Am'o mort'ig'as per or'a'j sag'o'j.
Kutim'o'j est'as komenc'e arane'aĵ'o'j, post'e kabl'o'j.
Pork'o aĉet'it'a je kredit'o daŭr'e grunt'as.
Kiu'n ajn direkt'o'n oni pren'as, ĉie est'as kilo'metr'o'j da mal'bon'a voj'o.
Se la lit'o est'as mal'larĝ'a, kuŝ'u en la mez'o.
Kiu est'as tro kred'em'a, tiu kolekt'as akv'o'n per kribr'il'o.
Ĉio est'as mal'facil'a, antaŭ ol ĝi far'iĝ'as facil'a.
Lam'a kapr'o ne hav'as siest'o'n.
Mal'feliĉ'o en'ir'as po'grand'e, kaj for'ir'as po'detal'e.
Paser'o en la man'o sam'valor'as kiel vultur'o flug'ant'a.
Kiu flat'as vi'n, tiu manĝ'ig'as vi'n per mal'plen'a kuler'o.
Pli bon'e donac'i unu mon'er'o'n, ol prunt'e'don'i du'dek.
Prefer'u: de vin'o la mez'o'n, de ole'o la supr'o'n, de miel'o la fund'o'n.
Ĉio pov'as ekzist'i, escept'e de fos'aĵ'o sen bord'o.
Ital'o est'as saĝ'a antaŭ la ag'o, German'o dum la ag'o, Franc'o post la ag'o.
Manĝ'u laŭ vi'a kutim'o, vestiĝ'u laŭ tiu de la ali'a'j.
Pens'u mult'e, parol'u mal'mult'e, skrib'u pli mal'mult'e.
Ĉiu'j voj'o'j konduk'as al Romo.
Raci'o reg'as saĝ'ul'o'n, baston'o stult'ul'o'n.
Kiu mal'mult'e tim'as, tiu mal'mult'e minac'as.
Kiu vol'as prosper'i ĉe kort'eg'o, tiu dev'as est'i blind'a, mut'a, surd'a, azen'o, bov'o kaj kapr'in'o.
Unu kornik'o ne el'hak'as la okul'o'j'n de ali'a.
Laŭd'u la mont'o'j'n, sed rest'u sur la eben'o.
Mal'virt'o'j lern'iĝ'as sen instru'ist'o.
La sang'o de la soldat'o'j fam'ig'as la kapitan'o'n.
Ir'u fru'e al la foir'o, mal'fru'e al la batal'o.
Post la ŝak-lud'o la reĝ'o kaj la peon'o ir'as en la sam'a'n sak'o'n.
Kiu labor'as, hav'as unu ĉemiz'o'n; kiu ne labor'as posed'as du.
Trink'u vin'o'n, kaj las'u la akv'o'n ir'i al la muel'ej'o.
Edz'in'o'j, ĉeval'o'j kaj libr'o'j ne est'u prunt'e'don'it'a'j!
Mal'riĉ'ec'o est'as la patr'in'o de san'ec'o.
Pli bon'e plum'o en la man'o, ol bird'o en la aer'o.
Vojaĝ'o de mil kilo'metr'o'j komenc'iĝ'as per unu paŝ'o.
Ĉe la unu'a glas'o: hom'o trink'as vin'o'n; ĉe la du'a glas'o: vin'o trink'as vin'o'n; ĉe la tri'a glas'o: vin'o trink'as hom'o'n.
Mal'varm'a'n riz'o'n kaj mal'varm'a'n te'o'n oni pov'as toler'i, sed ne mal'varm'a'j'n rigard'o'j'n kaj vort'o'j'n.
Se vi mal'am'as iu'n vir'o'n, las'u li'n viv'i.
Est'as la melankoli'a vizaĝ'o, kiu'n la abel'o'j pik'as precip'e.
Unu bon'a vort'o pov'as varm'ig'i tri monat'o'j'n.
La lotus'o el'kresk'as el ŝlim'o.
Est'i am'at'a signif'as est'i mal'help'at'a.
Ripoz'u post la manĝ'o, eĉ se vi'a'j ge'patr'o'j jam mort'is.
Trakt'u ĉiu'n mal'jun'ul'o'n kiel vi'a'n patr'o'n.
Riĉ'ul'o kaj cindr'uj'o far'iĝ'as pli mal'pur'a'j, dum ili amas'ig'as.
La voĉ'o de ĉiu'j est'as la voĉ'o de Di'o.
Insekt'o du centi'metr'o'j'n long'a hav'as unu centi'metr'o'n de anim'o.
La lav'ist'in'o sci'as la difekt'o'j'n de la vilaĝ'o.
Est'as la temp'o por tim'o, kiam la tiran'o'j ŝajn'as kis'i.
Memor'u dum vi'a tut'a viv'o tiu'j'n, kiu'j don'is al vi sal'o'n.
En la rikolt'a sezon'o eĉ rat'o hav'as sep edz'in'o'j'n.
Rigard'u la patr'in'o'n, antaŭ ol vi fianĉ'iĝ'as al la fil'in'o.
La infan'o de kurac'ist'o mort'as ne pro mal'san'o, sed pro medikament'o'j.
La ĉemiz'o est'as pli proksim'a al la korp'o ol la vest'o.
La mont'o'j akuŝ'as, kaj rid'ind'a mus'et'o nask'iĝ'as.
Ne ĉiu sci'pov'as ĉio'n.
Disput'o de ge'am'ant'o'j est'as re'nov'ig'o de la am'o.
Hom'o mi est'as; neni'o hom'ec'a est'as al mi fremd'a.
Kiu'j'n la di'o'j pere'ig'as, tiu'j'n ili antaŭ'e frenez'ig'as.
Se du far'as la sam'o'n, ĝi ne est'as la sam'a.
Kiom da hom'o'j, tiom da opini'o'j.
El neni'o far'iĝ'as neni'o.
Du'obl'e don'as, kiu tuj don'as.
De hered'ant'o'j la plor'ad'o est'as mask'it'a rid'ad'o.
Se vi vol'as pac'o'n, prepar'u milit'o'n.
La envi'o akompan'as la glor'o'n.
Eĉ se vi per fork'o la natur'o'n el'puŝ'as, ĝi tamen ĉiam re'ven'as.
Bon'e est'as ripoz'i post labor'o far'it'a.
Kiel sem'it'e, tiel rikolt'it'e.
Fortun'o est'as blind'a.
Erar'i est'as hom'ec'e.
Konkord'o mal'grand'aĵ'o'n kresk'ig'as, mal'konkord'o grand'aĵ'o'n ruin'ig'as.
Ni'n ĉiu'j atend'as la unu'sam'a nokt'o.
Kial ajn la reĝ'o'j furioz'as, la sub'ul'o'j sufer'as.
Kiam du mal'pac'as, ĝoj'as la tri'a.
Eĉ se la fort'o'j mank'as, tamen la vol'o laŭd'end'a est'as.
Kio'n ajn vi far'as, saĝ'e ĝi'n far'u kaj la fin'o'n pri'pens'u!
Ĉiu hom'o erar'i pov'as, sed nur stult'ul'o en si'a erar'o persist'as.
Est'as la sort'o de la kokos'a ŝel'o flos'i, la sort'o de la ŝton'o sub'akv'iĝ'i.
Ne sakr'u en boat'o sur river'o, ali'e la krokodil'o'j furioz'iĝ'os.
Oni pov'as mezur'i la profund'o'n de la mar'o, sed kiu kon'as la hom'a'j'n kor'o'j'n?
Kiu plant'as la kokos'arb'o'n, oft'e ne manĝ'os ties frukt'o'j'n.
Se arb'o hav'as mult'a'j'n fort'a'j'n radik'o'j'n, ĝi ne bezon'as tim'i la vent'eg'o'n.
La femur'o est'as pli proksim'a ol la genu'o.
Pli bon'e milit'o kontraŭ lert'ul'o'j, ol amik'ec'o kun stult'ul'o'j.
Kie est'as suker'o, tie est'as formik'o'j.
Se vi plant'as herb'o'n, vi ne rikolt'os riz'o'n.
Kun la elefant'o'j trumpet'u, kun vir'kok'o'j kok'kri'u, kun kapr'o'j blek'u.
Eĉ se pluv'os or'o'n kaj arĝent'o'n ekster'land'e, kaj ponard'o'j'n kaj lanc'o'j'n hejm'e, tamen est'as pli bon'e est'i hejm'e.
Cerv'o mort'as pro si'a pied'sign'o, fazan'o pro si'a kri'o.
Ne instru'u al tigr'id'o manĝ'i karn'o'n.
La testud'o de'met'as mil'o'j'n da ov'o'j, kaj neni'u ek'sci'as; sed kiam kok'in'o de'met'as unu, la tut'a land'o inform'iĝ'as.
Kiu ne sci'pov'as danc'i, tiu mal'laŭd'as la mal'eben'a'n plank'o'n.
Banan'a arb'o ne port'os frukt'o'j'n du'foj'e.
Kiam ŝip'o romp'iĝ'as, la ŝark'o'j plen'iĝ'as.
Ne met'u la kaldron'o'n super la fajr'o'n dum la cerv'o plu est'as en la arb'ar'o.
Kiam la bird'o'glu'o est'as for'ig'it'a, la kolomb'o'j al'ven'as.
Ne fal'u el la makzel'o'j de krokodil'o en la buŝ'eg'o'n de tigr'o.
Don'u al li krur'o'n, kaj li dezir'os femur'o'n.
Kiam vi est'as ek'nask'ant'a, obe'u la akuŝ'ist'in'o'n.
Se vi ne em'as demand'i pri la voj'o, vi perd'iĝ'os.
Edz'iĝ'i unu'foj'e est'as dev'o; du'foj'e est'as stult'ec'o, tri'foj'e frenez'ec'o.
La plej mal'hel'a lok'o est'as ĉe la baz'o de lum'tur'o.
Rost'it'a'j kolomb'o'j ne flug'as tra la aer'o.
Konsil'ant'o'j ne est'as don'ant'o'j.
Kiu brul'difekt'as si'n, dev'as sid'i sur la brul'vezik'o'j.
Flor'o'j ne est'as frukt'o'j.
Demand'ant'e oni lern'as.
Jun'a kurac'ist'o bezon'as grand'a'n tomb'ej'o'n.
Tro proksim'a al la orient'o est'as la okcident'o.
La kutim'a fin'o de vulp'o est'as en pelt'ist'a butik'o.
La ran'o re'salt'as al si'a flak'o, eĉ se ĝi sid'as sur or'a seĝ'o.
Di'o ne pag'as ĉiu'semajn'e, sed je la fin'o.
Kok'in'o neniam kok'o'kri'as.
Mal'feliĉ'o kutim'e hav'as frat'et'o'n aŭ frat'in'et'o'n.
Postul'u bov'o'n, tial vi facil'e ricev'os bov'id'o'n.
Gaj'a gast'ig'ant'o far'as gaj'a'j'n gast'o'j'n.
Ĉe la fund'o de l’ sak'o trov'iĝ'as la faktur'o.
Praktik'ant'a kurac'ist'o dev'as hav'i la okul'o'n de falk'o, la man'o'n de knab'in'o kaj la kor'o'n de leon'o.
Se vi tir'as la vost'o'n de unu pork'o, ĉiu'j ali'a'j kri'as.
Mal'fort'a'n ŝnur'o'n tir'u delikat'e.
Infan'o, kiu est'as eduk'it'a sen tim'o, mort'as sen honor'o.
Ne prokrast'u ĝis morgaŭ i'o'n, kio'n vi pov'as far'i hodiaŭ.
Kiu rid'as, tiu el'tir'as najl'o'n el si'a ĉerk'o.
Kiam pluv'as rubl'o'j'n, oni ne hav'as sak'o'n; kiam oni hav'as sak'o'n, ne pluv'as rubl'o'j'n.
Unu putr'a kukurb'o mal'bon'ig'as ses san'a'j'n.
Unu mal'nov'a amik'o pli valor'as ol du nov'a'j.
Mal'sat'a hund'o ne atent'as la baston'o'n.
Or'a ŝlos'il'o mal'ferm'as la kor'o'n eĉ de la Car'o.
En printemp'o la flor'o'j, en aŭtun'o la frukt'o'j.
Kiu silent'as, ties lang'o ne dolor'as.
Hom'o'j montr'as si'a'n super'ec'o'n intern'e, best'o'j ekster'e.
Dorm'ant'a vulp'o nombr'as kok'in'o'j'n en si'a'j sonĝ'o'j.
Neniam est'is sankt'ul'o kun ruĝ'a'j har'o'j.
Lert'a patr'o: lert'a fil'in'o; lert'a patr'in'o: lert'a fil'o.
Kiam mon'o parol'as la ver'o silent'as.
Li est'as mal'saĝ'a kiel pork'o.
La tomb'ej'o'n oni tiel oft'e preter'pas'as, ke fin'e oni en'fal'as.
Afabl'a vort'o est'as kiel tag'o printemp'a.
Kiu tro rapid'as viv'i, tiu baldaŭ mort'os.
Manĝ'u ĝis vi est'as du'on'e sat'a; trink'u ĝis vi est'as du'on'e ebri'a.
Agl'o'j ne kapt'as mus'o'j'n.
Mal'saĝ'ul'o esper'as ricev'i miel'o'n eĉ de vesp'o.
San'o for'ir'as kilo'gram'e, kaj re'ven'as gram'e.
Kiu tim'as lup'o'j'n, ne ir'u en arb'ar'o'n.
Pacienc'o kaj pen'ad'o tra'bor'as ĉio'n.
Pli bon'e fleks'iĝ'i ol romp'iĝ'i.
Mal'kaŝ'a konfes'o est'as bon'a por la anim'o.
Viv'u kaj las'u viv'i.
Neni'o'n far'u rapid'e krom kapt'ad'o'n de pul'o.
Di'o help'u la mal'riĉ'ul'o'j'n, ĉar la riĉ'ul'o'j pov'as mem help'i si'n.
Neniam etend'u vi'a'n brak'o'n pli long'a'n distanc'o'n ol de kie vi pov'os facil'e re'tir'i ĝi'n.
Kolekt'u la fiŝ'log'aĵ'o'n, kiam la tajd'o mal'flus'as.
Se vi hav'as reputaci'o'n, ke vi fru'maten'e el'lit'iĝ'as, vi pov'as kuŝ'i en lit'o dum la tut'a tag'o.
Mal'sat'a stomak'o ne hav'as orel'o'j'n.
Se vi ne vid'as la fund'o'n, ne vad'u.
Pan'o est'as la baston'o de la viv'o, sed puding'o form'as bon'a'n lam'baston'o'n.
Kontent'ec'o ne est'as infan'o de riĉ'ec'o.
Kiu plej long'e drink'as, tiu plej long'e viv'as.
La bot'o'j de la diabl'o ne knar'as.
Mal'plen'a poŝ'o rapid'e tra'paŝ'as eĉ vast'a'n foir'o'n.
Amik'o'j est'as perd'it'a'j kaj per tro oft'a'j vizit'o'j kaj per vizit'o'j tro mal'oft'a'j.
Eĉ la plej mal'grand'a har'o hav'as si'a'n ombr'o'n.
Ĉes'u lud'i, dum vi gajn'as.
223. Kok'in'aĵ'o.
Unu kok'in'o kaj du'on'o de'met'as unu ov'o'n kaj du'on'o'n en unu tag'o kaj du'on'o.
Kiom da ov'o'j de'met'as unu kok'in'o en ses tag'o'j?
224. Kat'o'j — Rat'o'j Se tri kat'o'j kapt'as tri rat'o'j'n en tri minut'o'j, kiom long'e bezon'as tri'cent kat'o'j, por kapt'i tri'cent rat'o'j'n?
225. Dek'du'o'j.
Kio est'as pli grand'a, (a) aŭ (b)?
(a) ses dek'du'o'j da dek'du'o'j (b) du'on'a dek'du'o da dek'du'o'j
226. Ok'o'j Ĉu vi pov'as skrib'i ok cifer'o'j'n “8” tiel, ke ili'a adici'o rezult'ig'as 1000?
227. Aĝ'o.
Karlo est'as nun 36 jar'aĝ'a. Karlo hav'as la du'obl'a'n aĝ'o'n de tiu, kiu'n Fredo hav'is, kiam Karlo hav'is du'on'e la aĝ'o'n, kiu'n Fredo hav'as nun. Kiu'n aĝ'o'n hav'as Fredo?
228. Por infan'o'j.
Adici'u: la jar'o'n de vi'a nask'iĝ'o la jar'o'n en kiu vi ek'lern'is Esperant'o'n, vi'a'n aĝ'o'n la jar'o'j'n post vi'a Esperant'ist'iĝ'o.
Divid'u la sum'o'n per du!
229. La mank'ant'a mon'er'o.
Ĉiu el du vir'o'j, A kaj B, aĉet'as kest'o'n kun ses'dek oranĝ'o'j. La mon'er'et'o de la land'o est'u “m”.
A vend'as si'a'j'n oranĝ'o'j'n jen'e: 30 grand'a'j'n je 1m por 2 frukt'o'j, kaj 30 ali'a'j'n je 1m por 3 frukt'o'j.
Tut'a en'spez'o — 25m.
B vend'as si'a'j'n frukt'o'j'n jen'e: ĉiu'j'n 60 je 2m por 5 frukt'o'j.
Tut'a en'spez'o — 24m.
Kie est'as la mank'ant'a mon'er'et'o?
230.
la alt-an'o la balz-am'o la band-aĝ'o la from-aĝ'o la kur-aĝ'o la dromed-ar'o la de-bat'o'j'n la ar-bust'o la kar-bon'o la kol-bas'o rangif-er'o la atm'os-fer'o la gri-fel'o la dakt-il'o la gor-il'o la as'e-kur'ad'o la astr'a-kan'o la bran-kard'o la ŝa-lup'o la porce-lan'o la g-land'o la kli-mat'o la kul-min'o la lok'o-motiv'o la hip-not'o la kamp'a-nul'o la anĉ-ov'o la am-or'o la k-or'o la le-on'o la des-pot'o la guta-perk'o la har-pun'o la ba-rel'o'j la korm'o-ran'o la emba-ras'o la gene-raci'o la kab'a-ret'o la konk-ret'o la in-sekt'o'j kal-son'o la kar'u-sel'o'j la art'i-ŝok'o la eks-trem'o la Kap'i-tol'o la garn'i-tur'o la lak-tuk'o la tri-tik'o la ins-tru'o la ins-ul'o'j la kon-val'o la garn'i-zon'o la kom-pot'o
fend'is-fond'is film'o-firm'o man'o-mon'o litr'o-libr'o liter'o-leter'o okcident'o-akcident'o kaŝ'is-kuŝ'is strut'a-strat'a ton'e-bon'e mar'o-mur'o hum'o'j-hom'o'j sonarmigi-sen'arm'ig'i noci'o'j'n-naci'o'j'n strab'o-strat'o paŝ'is-puŝ'is dam'o-dom'o el'sal'ig'is-el'sel'ig'is mollertan-mal'lert'a'n geputroj-ge'patr'o'j ŝerc'is-serĉ'is arb'o-urb'o sak'o-suk'o etik'a-efik'a malsunoj-mal'san'o'j flu'a-fru'a bord'o-bird'o vert'o'n-verm'o'n buk'o-bud'o vir'o'j'n-var'o'j'n man'o-mon'o bust'o-best'o fest'as-rest'as fok'o-lok'o brul'as-bril'as er'o-or'o sum'o'n-sam'a'n frunt'o-front'o don'o-dom'o murmur'a'j-marmor'a'j plot'o'j-plat'o'j ŝtal'ist'o-ŝtel'ist'o mast'o'n-mask'o'n gent'o'j'n-gant'o'j'n min'o'j-man'o'j mez'o'j-mev'o'j far'o-mar'o fraz'o'j-frat'o'j lag'o-tag'o vil'aĵ'o-vilaĝ'o bala-bel'a rip'o'j'n-lip'o'j'n ben'o-ban'o verb'o-verk'o grat'as-grav'as var'a-ver'a vel'as-vol'as tret'as-tren'as tort'o'n-tors'o'n brik'o'j-brak'o'j kep'o'j-kap'o'j sport'ul'o-spert'ul'o pag'it'a-paf'it'a templ'o-tempi'o'n met'is-ĵet'is put'o'n-pat'o'n map'o-kap'o vek'is-vok'is gust'o-gast'o paf'i-pag'i vin'o-vir'o bor'il'o-bar'il'o kart'o-kort'o150 fam'a-sam'a fald'is-fals'is farĉ'it'a'n-farb'it'a'n perk'o-park'o balen'o'n-balon'o'n kort'a-fort'a map'o-mar'o dot'o'n-doson tig'o-tag'o mapdolaron-kap'dolor'o'n rast'i-rest'i mit'o-lit'o orbon-urb'o'n malsuniĝis-mal'san'iĝ'is malheĝa-mal'hel'a monak'o'j-monat'o'j hont'o-font'o akn'o-akv'o alg'o'j-alp'o'j kaŝ'as-kuŝ'as reĝ'o-neĝ'o ameb'o'j-amel'o'j gros'o'j-gras'o'j sakero-suker'o putr'ad'o-nutr'ad'o lan'o'n-pan'o'n parter'e-parker'e rimen'o-rimed'o patron'o'n-patrol'o'n okul'is-okup'is pent'is-pend'is fleg'is-flug'is trot'i-trov'i ŝal'o'j-ŝel'o'j ment'o-mont'o kren'o-gren'o dis'kon'ig'i-dispon'ig'i rip'a'n-riĉ'a'n vest'o'n-vost'o'n verm'eg'a-varm'eg'a flok'o'j-flor'o'j fraj'o'n-frap'o'n grund'a-grand'a kat'o-kaj'o rip'o'j-ŝip'o'j ark'o'j-alk'o'j kern'o'j'n-korn'o'j'n neĝ'is-naĝ'is lign'o-cign'o tru'o'n-bru'o'n frit'ad'o-frot'ad'o subvintraj-sub'ventr'o'j drat'o'j-drak'o'j plug'il'o'j'n-flug'il'o'j'n ran'o-kan'o puŝ'o-buŝ'o mal'sat'ul'o-mal'saĝ'ul'o loĝ'as-log'as muŝ'o'n-mus'o'n luk'o-lud'o vert'o'j-vort'o'j son'as-kon'as seĝ'o'j'n-leĝ'o'j'n lek'as-leg'as krad'as-kred'as
230. Kvar ov'o'j'n.
231. Tri minut'o'j'n.
232. (a)
233.
888 88 8 8 8 1000
234. Tri'dek ses.
235. La fin'a rezult'o est'as la nun'a jar'o.
236. Ĉio en ord'o.
A vend'as je 5/6m por frukt'o — 25m B vend'as je 4/5m por frukt'o — 24m